Second part of prior commit

1 files changed, 1727 insertions, 0 deletions

diff --git a/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kturtle/programming-reference.docbook b/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kturtle/programming-reference.docbook
new file mode 100644
index 00000000000..d7120b30274
--- /dev/null
+++ b/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kturtle/programming-reference.docbook
@@ -0,0 +1,1727 @@
+<!--Dear translator: please NEVER translate the id or anything inside the tags as they are needed in english by the application
+     Thanks a lot in advance.-->
+<chapter id="reference">
+<title
+>Dokumentacja programistyczna języka &logo; &kturtle;</title>
+<para
+>Poniżej znajduje się dokumentacja języka &logo; używanego przez &kturtle;. W tym rozdziale najpierw zostaną krótko wymienione <link linkend="different-instructions"
+>różne typy instrukcji</link
+>. Następnie zostaną objaśnione <link linkend="commands"
+>komendy</link
+>. Po nich <link linkend="containers"
+>kontenery</link
+>, <link linkend="math"
+>terminy matematyczne</link
+>, <link linkend="questions"
+>zapytania</link
+> oraz <link linkend="controlling-execution"
+>kontrolery wykonawcze</link
+>. Na końcu pokazane zostanie jak za pomocą <link linkend="learn"
+>nauczyciela</link
+> tworzyć własne komendy.</para>
+
+<sect1 id="different-instructions">
+<title
+>Różne typy instrukcji</title>
+<para
+>Jak każdy inny język programowania ,LOGO posiada różne typy wyrazów i symboli. Oto różnice pomiędzy typami i krótkie wyjaśnienia.</para>
+
+<sect2 id="command">
+<title
+>Komendy</title>
+<para
+>Przy użyciu komend wskazujemy &kturtle; czynności do wykonania. Niektóre z komend potrzebują argumentów wejściowych a inne wyjściowych. <screen
+># naprzód to komenda z argumentem wejściowym, tutaj jest to liczba 100:
+naprzód 100
+</screen>
+</para>
+<para
+>Szczegółowy opis wszystkich komend &kturtle; znajduje się <link linkend="commands"
+>tutaj</link
+>.</para>
+</sect2>
+
+<sect2 id="number">
+<title
+>Liczby</title>
+<para
+>Każdy użytkownik z pewnością wie trochę o liczbach. Sposób w jaki liczby używane są przez &kturtle; niezbyt różni się od języka mówionego czy matematyki. </para>
+<para
+>Mamy liczby naturalne: <userinput
+>0</userinput
+>, <userinput
+>1</userinput
+>, <userinput
+>2</userinput
+>, <userinput
+>3</userinput
+>, <userinput
+>4</userinput
+>, <userinput
+>5</userinput
+>, itd. Liczby ujemne: <userinput
+>-1</userinput
+>, <userinput
+>-2</userinput
+>, <userinput
+>-3</userinput
+>, itd. Oraz liczby dziesiętne np: <userinput
+>0.1</userinput
+>, <userinput
+>3.14</userinput
+>, <userinput
+>33.3333</userinput
+>, <userinput
+>-5.05</userinput
+>, <userinput
+>-1.0</userinput
+>. </para>
+<para
+>Liczby mogą być używane w <link linkend="math"
+>obliczeniach matematycznych</link
+> oraz <link linkend="questions"
+>zapytaniach</link
+>. Mogą być również wkładane do <link linkend="containers"
+>kontenerów</link
+>.</para>
+<para
+>W <link linkend="the-code-editor"
+>edytorze kodów</link
+> liczby są <glossterm
+>podświetlone</glossterm
+> na niebiesko.</para>
+</sect2>
+
+<sect2 id="string">
+<title
+>Łańcuchy znaków</title>
+<para
+>Najpierw przykład: <screen>
+pisz "Cześć, Jestem łańcuchem znaków."
+</screen
+> W tym przykładzie <userinput
+>pisz</userinput
+> jest komendą a <userinput
+>"Cześć, Jestem łańcuchem znaków."</userinput
+> łańcuchem znaków. Łańcuch zaczyna i kończy się znakiem <userinput
+>"</userinput
+>, dzięki niemu &kturtle; rozpoznaje łańcuch znakowy.</para>
+<para
+>Łańcuchy mogą być wkładane do <link linkend="containers"
+>kontenerów</link
+>. ale nie mogą być używane w <link linkend="math"
+>obliczeniach matematycznych</link
+> i <link linkend="questions"
+>zapytaniach</link
+>.</para>
+<para
+>W <link linkend="the-code-editor"
+>edytorze kodów</link
+> liczby są <glossterm
+>podświetlone</glossterm
+> na kolor ciemnoczerwony.</para>
+</sect2>
+
+
+<sect2 id="name">
+<title
+>Nazwy</title>
+<para
+>Przy użyciu języka programowania &logo; tworzy się nowe obiekty. Pisząc programy często potrzebować będziemy <link linkend="containers"
+>kontenerów</link
+> a w  niektórych przypadkach <link linkend="learn"
+>nauczyciela</link
+> do tworzenia nowych komend. Tworząc <link linkend="containers"
+>kontener</link
+> lub nową komendę za pomocą <link linkend="learn"
+>nauczyciela</link
+> należy określić ich nazwę.</para>
+<para
+>Można wybrać dowolną nazwę, pod warunkiem, iż nie odnosi się ona już do niczego. Np. nie można nazwać kontenera <link linkend="forward"
+>naprzód</link
+>, jako, że jest to nazwa komendy. <screen>
+# tutaj naprzód jest używane jako kontener, ale ta nazwa jest już używana jako komenda
+# zatem pokaże się komunikat błędu:
+naprzód = 20
+
+# natomiast działać będzie:
+naprzód 20
+</screen
+> Nazwy mogą zawierać tylko litery, cyfry oraz linie poziome (_). ale muszą zaczynać się od litery. </para>
+<para
+>Więcej przykładów oraz dokładniejsze wyjaśnienie znajduje się w dokumentacji <link linkend="containers"
+>kontenerów</link
+> oraz <link linkend="learn"
+>nauczyciela</link
+>. </para>
+</sect2>
+
+<sect2 id="assignment">
+<title
+>Przypisania</title>
+<para
+>Przypisań dokonuje się za pomocą symbolu <userinput
+>=</userinput
+>. W językach programowania zaleca się czytanie symbolu <userinput
+>=</userinput
+> nie jako równa się ale jako oznacza. Zwrot równa się bardziej  odpowiada symbolowi <userinput
+>==</userinput
+> będącemu <link linkend="questions"
+>zapytaniem</link
+>.</para>
+<para
+>Przypisań dokonuje się z dwóch powodów, (1) by dodać zawartość do <link linkend="containers"
+>kontenerów</link
+>, oraz (2) by zmodyfikować zawartość kontenerów. Na przykład: <screen
+>x = 10
+# kontener x zawiera teraz liczbę 10
+W = "Mój wiek to: "
+# kontener W zawiera teraz łańcuch"Mój wiek to: "
+# poniższa instrukcja drukuje na płótnie zawartość kontenerów 'W' i 'x'
+pisz W + x
+</screen>
+</para>
+<para
+>Więcej przykładów znajduje się z sekcji wyjaśniającej <link linkend="containers"
+>kontenery</link
+>.</para>
+</sect2>
+
+<sect2 id="math-symbols">
+<title
+>Symbole matematyczne</title>
+<para
+>&kturtle; rozpoznaje wszystkie podstawowe symbole matematyczne: plus (<userinput
+>+</userinput
+>), minus (<userinput
+>-</userinput
+>), mnożenie (<userinput
+>*</userinput
+>), dzielenie (<userinput
+>/</userinput
+>) oraz nawiasy <userinput
+>(</userinput
+> i <userinput
+>)</userinput
+>.</para>
+<para
+>Dokładniejsze wyjaśnienie i więcej przykładów znajduje się w sekcji <link linkend="math"
+>matematyka</link
+>.</para>
+</sect2>
+
+<sect2 id="question">
+<title
+>Zapytania</title>
+<para
+>Możemy zadać proste pytania, na które możliwe są jedynie odpowiedzi 'prawda' lub 'fałsz'.</para>
+<para
+>Użycie pytań jest dokładniej wyjaśnione w sekcji <link linkend="questions"
+>zapytania</link
+>.</para>
+</sect2>
+
+<sect2 id="questions-glue">
+<title
+>Wyrazy łączące pytania</title>
+<para
+>Zapytania mogą być składane razem dzięki tak zwanym wyrazom łączącym. Takimi wyrazami są <userinput
+>i</userinput
+>, <userinput
+>lub</userinput
+>, oraz: <userinput
+>nie</userinput
+>.</para>
+<para
+>Użycie wyrazów łączących pytania wyjaśnione jest w sekcji <link linkend="question-glue"
+>Łączenie pytań</link
+>.</para>
+</sect2>
+
+
+<sect2 id="comment">
+<title
+>Komentarze</title>
+<para
+>Komentarzami są linie zaczynające się od <userinput
+>#</userinput
+>. Na przykład: <screen>
+# to jest komentarz!
+pisz "to nie jest komentarz"
+# poprzednia linia nie jest komentarzem natomiast wcześniejsza jest:
+# pisz "to nie jest komentarz"
+</screen
+> Do kodu możemy dodawać komentarze dla nas bądź dla innych czytających. Komentarzy używa się do: (1) dodawania krótkich opisów programu, (2) wyjaśniania jak działa dany fragment kodu, oraz (3) wykomentowania linii kodu, które powinny być ignorowane (chwilowo) (patrz ostatnia linia przykładu).</para>
+<para
+>W <link linkend="the-code-editor"
+>edytorze kodów</link
+> komentarze są <glossterm
+>podświetlone</glossterm
+> na kolor ciemnożółty.</para>
+</sect2>
+
+</sect1>
+
+
+<sect1 id="commands">
+<title
+>Komendy</title>
+<para
+>Używając komend mówimy żółwiowi lub &kturtle; by wykonywał konkretne polecenia. Niektóre komendy wymagają argumentów wyjściowych a niektóre dają coś na wyjściu. W tej sekcji wyjaśniamy działanie wszystkich komend używanych przez &kturtle;. Należy zauważyć, że wszystkie omawiane tutaj wbudowane komendy są w <link linkend="the-code-editor"
+>edytorze kodu</link
+> <glossterm
+>podświetlone</glossterm
+> na kolor ciemnozielony, co pomaga je rozróżnić.</para>
+
+<sect2 id="moving-the-turtle">
+<title
+>Poruszanie żółwia</title>
+<para
+>Do poruszania żółwia po ekranie służy kilka komend</para>
+  
+<sect3 id="forward">
+  <title
+>naprzód (np)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>naprzód</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>naprzód X</screen>
+<userinput
+>naprzód</userinput
+> przesuwa żółwia do przodu o X pikseli. Gdy ołówek jest skierowany w dół żółw zostawia ślad. <userinput
+>naprzód</userinput
+> może być użyty za pomocą skrótu <userinput
+>np</userinput
+></para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="backward">
+  <title
+>wstecz (ws)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+>  
+      <term
+>w tył</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>wstecz X</screen>
+<userinput
+>wstecz</userinput
+> przesuwa żółwia do tyłu o X pikseli. Gdy ołówek jest skierowany w dół żółw zostawia ślad. <userinput
+>wstecz</userinput
+> może być użyty za pomocą skrótu <userinput
+>ws</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="turnleft">
+  <title
+>obróć_w_lewo (lw)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>skręć w lewo</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>obróć_w_lewo X</screen>
+<userinput
+>obróć_w_lewo</userinput
+> powoduje, że żółw skręca w lewo o X stopni. <userinput
+>obróć_w_lewo</userinput
+> może być użyty za pomocą skrótu <userinput
+>lw</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="turnright">
+  <title
+>obróć_w_prawo (pw)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>skręć w prawo</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>obróć_w_prawo X</screen>
+<userinput
+>obróć_w_prawo</userinput
+> powoduje, że żółw skręca w prawo o X stopni. <userinput
+>obróć_w_prawo</userinput
+> może być użyty za pomocą skrótu <userinput
+>pw</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="direction">
+  <title
+>kierunek (kie)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>kierunek</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>kierunek X</screen>
+<userinput
+>kierunek</userinput
+> ustawia kierunek ruchu żółwia na X stopni licząc od zera, nie wiąże się to z poprzednim kierunkiem ruchu żółwia. <userinput
+>kierunek</userinput
+> może być użyty za pomocą skrótu <userinput
+>kie</userinput
+></para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="center">
+  <title
+>środek</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>środek</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>środek</screen>
+<userinput
+>środek</userinput
+> przesuwa żółwia na środek płótna.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="go">
+  <title
+>idź</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>idź</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>idź X,Y</screen>
+Komenda <userinput
+>idź</userinput
+> przesuwa żółwia na wskazaną lokalizację na płótnie. Ta lokalizacja to X <glossterm linkend="pixels"
+>pikseli</glossterm
+> od lewej strony płótna oraz Y <glossterm linkend="pixels"
+>pikseli</glossterm
+> od góry płótna. Użycie komendy <userinput
+>idź</userinput
+> nie powoduje, że żółw rysuje linie.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="gox">
+  <title
+>idźx</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>idźx</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>idźx X</screen>
+<userinput
+>idźx</userinput
+> powoduje przesunięcie żółwia do pozycji X <glossterm linkend="pixels"
+>pikseli</glossterm
+> od lewej strony płótna, podczas gdy wysokość pozostaje bez zmiany.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="goy">
+  <title
+>idźy</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>idźy</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>idźy Y</screen>
+<userinput
+>idźy</userinput
+> powoduje przesunięcie żółwia do pozycji Y <glossterm linkend="pixels"
+>pikseli</glossterm
+> od góry płótna, podczas gdy odległość od lewego brzegu pozostaje bez zmian.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+</sect2>
+
+<sect2 id="pen">
+<title
+>Żółw posiada ołówek</title>
+<para
+>Żółw posiada ołówek, który rysuje linię gdy żółw się przesuwa. Istnieje kilka komend zarządzających ołówkiem. W tej sekcji wyjaśniamy te komendy.</para>
+<sect3 id="penup">
+  <title
+>podnieś (pod)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>podnieś</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>podnieś</screen>
+<userinput
+>podnieś</userinput
+> podnosi ołówek z płótna. Gdy ołówek jest <quote
+>podniesiony</quote
+> nie będzie rysowana linia gdy porusza się żółw. Zobacz także <userinput
+>opuść</userinput
+>. <userinput
+>podnieś</userinput
+> może być użyte za pomocą skrótu <userinput
+>pod</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="pendown">
+  <title
+>opuść (opu)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>opuść</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>opuść</screen>
+<userinput
+>opuść</userinput
+> kładzie ołówek na płótnie. Gdy ołówek jest <quote
+>położony</quote
+> będzie rysowana linia gdy porusza się żółw. Zobacz także <userinput
+>podnieś</userinput
+>. <userinput
+>opuść</userinput
+> może być użyte za pomocą skrótu <userinput
+>opu</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="setpenwidth">
+  <title
+>ustaw_grubość_pisaka (ugp)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>ustaw_grubość_pisaka</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>ustaw_grubość_pisaka X</screen>
+<userinput
+>ustaw_grubość_pisaka</userinput
+> ustawia grubość ołówka (grubość rysowanej linii) na X <glossterm linkend="pixels"
+>pikseli</glossterm
+>. <userinput
+>ustaw_grubość_pisaka</userinput
+> może być użyte za pomocą skrótu<userinput
+>ugp</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="setfgcolor">
+  <title
+>kolor_pisaka (kp)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>kolor ołówka</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>kolor_pisaka R,G,B</screen>
+<userinput
+>kolor_pisaka</userinput
+> ustawia kolor ołówka. <userinput
+>kolor_pisaka</userinput
+> przyjmuje <glossterm linkend="rgb"
+>kombinację RGB</glossterm
+> jako argument wejściowy. <userinput
+>kolor_pisaka</userinput
+> może być użyty za pomocą skrótu <userinput
+>kp</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+</sect2>
+
+<sect2 id="canvas">
+<title
+>Komendy do zarządzania płótnem</title>
+<para
+>Istnieje kilka komend sterujących płótnem.</para>
+<sect3 id="resizecanvas">
+  <title
+>przeskaluj_tło (pt)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry>
+      <term
+>przeskaluj_tło</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>przeskaluj_tło X,Y</screen>
+Za pomocą komendy <userinput
+>przeskaluj_tło</userinput
+> można ustawić rozmiar płótna. Komenda przyjmuje jako argumenty wejściowe liczby X i Y, gdzie X jest nową szerokością płótna w <glossterm linkend="pixels"
+>pikselach</glossterm
+>, a Y jest nową wysokością płótna w <glossterm linkend="pixels"
+>pikselach</glossterm
+>. <userinput
+>przeskaluj_tło</userinput
+> może być użyte za pomocą skrótu <userinput
+>pt</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="setbgcolor">
+  <title
+>kolor_tła (kt)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>kolor_tła</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>kolor_tła R,G,B</screen>
+Komenda <userinput
+>kolor_tła</userinput
+> ustawia kolor płótna. <userinput
+>kolor_tła</userinput
+> przyjmuje <glossterm linkend="rgb"
+>kombinację RGB</glossterm
+> jako argument wejściowy. <userinput
+>kolor_tła</userinput
+> może być użyty za pomocą skrótu <userinput
+>kt</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="wrapon">
+  <title
+>zawijaj</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>zawijaj</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>zawijaj</screen>
+Przy pomocy komendy <userinput
+>zawijaj</userinput
+> można <quote
+>włączyć</quote
+> <glossterm linkend="wrapping"
+>zawijanie</glossterm
+> płótna. Znaczenie terminu <glossterm linkend="wrapping"
+>zawijania</glossterm
+> znajduje się w słowniku.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="wrapoff">
+  <title
+>nie_zawijaj</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>nie_zawijaj</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>nie_zawijaj</screen>
+Przy pomocy komendy <userinput
+>zawijaj</userinput
+> można <quote
+>wyłączyć</quote
+> <glossterm linkend="wrapping"
+>zawijanie</glossterm
+> płótna. Oznacza to, że żółw może wyjść poza płótno i <quote
+>zgubić się</quote
+>. Znaczenie terminu <glossterm linkend="wrapping"
+>zawijania</glossterm
+> znajduje się w słowniku.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+</sect2>
+
+<sect2 id="clean">
+<title
+>Komendy czyszczenia</title>
+<para
+>Istnieją dwie komendy czyszczące płótno.</para>
+<sect3 id="clear">
+  <title
+>czyść (cs)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>czyść</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>czyść</screen>
+Komenda <userinput
+>czyść</userinput
+> usuwa wszystkie rysunki z płótna. Pozostałe rzeczy zostają: pozycja i kąt ruchu żółwia, kolor płótna, widoczność żółwia, i rozmiar płótna. <userinput
+>czyść</userinput
+> może być użyta za pomocą skrótu <userinput
+>cs</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="reset">
+  <title
+>zeruj</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>zeruj</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>zeruj</screen>
+Komenda<userinput
+>zeruj</userinput
+> czyści bardziej dokładnie niż komenda <userinput
+>czyść</userinput
+>. Po wykonaniu komendy <userinput
+>zeruj</userinput
+> płótno wygląda jak po rozpoczęciu pracy &kturtle;. Żółw umieszczony jest na środku ekranu, kolor płótna jest biały, żółw rysuje czarną linię.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+</sect2>
+
+<sect2 id="sprites">
+<title
+>Żółw jest sprajtem</title>
+<para
+>Najpierw krótkie wytłumaczenia czym jest sprajt: sprajty to małe obrazki, które mogą być przesuwane po ekranie, jak często to widzimy w grach komputerowych. Nasz żółwik jest także sprajtem. Dokładniejsze wyjaśnienie znajduje się w słowniku pod hasłem <glossterm linkend="sprites"
+>sprajty</glossterm
+>. </para>
+<para
+>Poniżej znajduje się pełen przegląd komend do pracy ze sprajtami.</para>
+<para
+>[Obecna wersja &kturtle; nie obsługuje jeszcze użycia sprajtów innych niż żółw. Kolejne wersje będą umożliwiać zmianę żółwia na coś zaprojektowanego przez siebie]</para>
+<sect3 id="spriteshow">
+  <title
+>pokaż</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>pokaż (pk)</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>pokaż</screen>
+Komenda <userinput
+>pokaż</userinput
+> sprawia, że żółw staje się widoczny (gdy był ukryty). <userinput
+>pokaż</userinput
+> może być użyty za pomocą skrótu <userinput
+>pk</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="spritehide">
+  <title
+>ukryj (uk)</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>ukryj</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>ukryj</screen>
+Komenda <userinput
+>ukryj</userinput
+> sprawia, że żółw jest ukrywany. Opcja używana gdy żółw nie pasuje do rysunku. <userinput
+>pokaż</userinput
+> może być użyty za pomocą skrótu <userinput
+>uk</userinput
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+</sect2>
+
+<sect2 id="writing">
+<title
+>Czy żółw może pisać?</title>
+<para
+>Odpowiedź brzmi: <quote
+>tak</quote
+>. Żółw potrafi pisać: wszystko co każe mu się pisać.</para>
+<sect3 id="print">
+  <title
+>pisz</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>pisz</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>pisz X</screen>
+<userinput
+>pisz</userinput
+> każe żółwiowi pisać podany tekst na płótnie. <userinput
+>pisz</userinput
+> przyjmuje jako argumenty wejściowe liczy i łańcuchy znaków. Używając symbolu <quote
+>+</quote
+> można <userinput
+>napisać</userinput
+> kilka liczb i łańcuchów znaków. Oto mały przykład: <screen
+>rok = 2003
+autor = "Cies"
+wypisuje autor + " rozpoczął projekt KTurtle w roku " + rok + " i dalej z radością nad nim pracuje!"
+</screen>
+      </para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="fontsize">
+  <title
+>wielkość_czcionki</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>wielkość_czcionki</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>wielkość_czcionki X</screen>
+<userinput
+>wielkość_czcionki</userinput
+> ustawia rozmiar czcionki używany przy<userinput
+>wypisywaniu</userinput
+>. <userinput
+>wielkość_czcionki</userinput
+> przyjmuje liczbę jako argument wejściowy. Rozmiar czcionki podawany jest w <glossterm linkend="pixels"
+>pikselach</glossterm
+>.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+</sect2>
+
+<sect2 id="random">
+<title
+>Komenda rzucająca kości za użytkownika</title>
+<para
+>Komenda rzucająca kości za użytkownika, nazywa się <userinput
+>losowo</userinput
+>, i jest bardzo użyteczna różnych przypadkach.</para>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>losowo</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>losowo X,Y</screen>
+<userinput
+>losowo</userinput
+> przyjmuje argumenty wejściowe i daje argumenty wyjściowe. Jako argumenty wejściowe wymagane są dwie liczby, pierwsza (X) określa minimum argumentu wyjściowego, natomiast druga (Y) określa maksimum. Argument wyjściowy jest losowo wybraną liczbą z przedziału ograniczonego przez podane minimum i maksimum. Oto przykład: <screen>
+powtórz 500 [
+  x = losowo 1,20
+  naprzód x
+  obróć_w_lewo 10 - x
+]
+</screen
+> Używając komendy <userinput
+>losowo</userinput
+> można dodać odrobiny chaosu do programu.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect2>
+
+<sect2 id="dialogs">
+<title
+>Argumenty wejściowe i pomoc przez okna dialogowe</title>
+<para
+>Okno dialogowe jest małym wyskakującym okienkiem, które zawiera pomoc dotyczącą argumentów wejściowych. &kturtle; posiada dwie komendy do okien dialogowych, mianowicie: <userinput
+>wiadomość</userinput
+> i <userinput
+>okno_wejścia</userinput
+></para>
+<sect3 id="message">
+  <title
+>wiadomość</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>wiadomość</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>wiadomość X</screen>
+Komenda <userinput
+>wiadomość</userinput
+> przyjmuje jako argument wejściowy <link linkend="string"
+>łańcuch znaków</link
+>. Pokazuje się okno dialogowe zawierające tekst z <link linkend="string"
+>łańcucha</link
+>. <screen
+>rok = 2003
+autor = "Cies"
+wypisuje autor + " rozpoczął projekt KTurtle w roku " + rok + " i dalej z radością nad nim pracuje!"
+</screen>
+      </para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+<sect3 id="inputwindow">
+  <title
+>okno_wejścia</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry
+> 
+      <term
+>okno_wejścia</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>okno_wejścia X</screen>
+<userinput
+>okno_wejścia</userinput
+> jako argument wejściowy przyjmuje <link linkend="string"
+>łańcuch znaków</link
+>. Pokazuje się wyskakujące okno dialogowe zawierające tekst z łańcucha, tak jak <link linkend="message"
+>wiadomość</link
+>. Dodatkowo dodaje to pole wejściowe do okna. Przez to pole użytkownik może wprowadzić <link linkend="number"
+>liczbę</link
+> lub <link linkend="string"
+>łańcuch</link
+> który może być przechowywany w <link linkend="containers"
+>kontenerze</link
+>. Na przykład <screen>
+wejście = okno_wejścia "Jaki jest Twój wiek?"
+wyjście = 2003 - wejście
+pisz "W 2003 będziesz mieć " + wyjście + " lat."
+</screen
+> Gdy użytkownik kasuje okno dialogowe, lub nie wprowadza niczego <link linkend="containers"
+>kontener</link
+> jest opróżniany.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect3>
+</sect2>
+
+</sect1>
+
+
+
+<sect1 id="containers">
+<title
+>Kontenery</title>
+<para
+>Kontenery są znakami bądź wyrazami używanymi przez programistów do przechowywania liczb lub tekstu. Kontenery zawierające liczby nazywane są <link linkend="variables"
+>zmiennymi</link
+>, kontenery zawierające tekst nazywane są <link linkend="string"
+>łańcuchami</link
+>.</para>
+
+<para
+>Kontenery nie używane nie zawierają niczego. Przykład: <screen>
+pisz N
+</screen
+> Nie zostanie wyświetlone nic. Jeżeli spróbujemy wykonać jakieś <link linkend="math"
+>działanie matematyczne</link
+> z pustym kontenerem pojawi się komunikat błędu. </para>
+
+<sect2 id="variables">
+<title
+>Zmienne: kontenery liczbowe</title>
+<para
+>Rozpoczniemy od przykładu: <screen>
+x = 3
+pisz x
+</screen
+> W pierwszej linii litera <userinput
+>x</userinput
+> staje się zmienną (kontenerem liczbowym). Jak widać wartość zmiennej <userinput
+>x</userinput
+> ustawiona jest na 3. W drugiej linii wartość jest wypisywana.</para>
+<para
+>Jeżeli chcielibyśmy wypisać znak <quote
+>x</quote
+> powinniśmy napisać <screen
+>pisz "x"
+</screen>
+</para>
+<para
+>To było łatwe, teraz trudniejszy przykład: <screen>
+A = 2004
+B = 25
+C = A + B
+
+# kolejna komenda wyświetli "2029"
+pisz C
+wstecz 30
+# kolejna komenda wyświetli "2004 plus 25"
+pisz A + " plus " + B
+wstecz 30
+# kolejna komenda wyświetli "1979"
+pisz A - B
+</screen
+> W dwóch pierwszych linijkach zmienne <userinput
+>A</userinput
+> i <userinput
+>B</userinput
+> zostają ustawione na 2004 i 25. W trzeciej linii <userinput
+>C</userinput
+> zostaje ustawiona jako <userinput
+>A + B</userinput
+>, co wynosi 2029. Reszta przykładu składa się z 3 komend <userinput
+>pisz</userinput
+> z <userinput
+>wstecz 30</userinput
+> pomiędzy. <userinput
+>wstecz 30</userinput
+> zapewnia, że każde wyjście drukowane jest w nowej linii. W przykładzie można zaobserwować użycie zmiennych w <link linkend="math"
+>obliczeniach matematycznych</link
+>.</para>
+</sect2>
+
+<sect2 id="strings">
+<title
+>Kontenery zawierające tekst (łańcuchy)</title>
+<para
+>W kodzie programistycznym zwykły tekst rozpoczyna się i kończy zazwyczaj cudzysłowami. Do tej pory widzieliśmy: <screen>
+pisz "Cześć programisto!"
+</screen
+> Tekst jest ograniczony cudzysłowami. Kawałki tego tekstu nazywamy <link linkend="strings"
+>łańcuchami</link
+>.</para>
+<para
+>Łańcuchy mogą być przechowywane w <link linkend="containers"
+>kontenerach</link
+> tak jak <link linkend="number"
+>liczby</link
+>. Łańcuchy są bardzo podobne do zmiennych. Największą różnicą jest to, że zamiast liczb zawierają tekst. Z tego powodu łańcuchy nie mogą być używane w <link linkend="math"
+>wyrażeniach matematycznych</link
+> i <link linkend="questions"
+>pytaniach</link
+>. Przykład użycia łańcuchów: <screen>
+x = "Cześć "
+imię = okno_wejścia "Podaj swoje imię..."
+pisz x + imię + ", jak się masz?"
+</screen
+> W pierwszej linii <userinput
+>x</userinput
+> jest ustawiane jako <quote
+>Cześć </quote
+>. W drugiej linii łańcuch <userinput
+>imię</userinput
+> jest ustawiany jako wyjście komendy <userinput
+>okno_wejścia</userinput
+>. W kolejnej linii program wypisuje kompozycję trzech linii na płótnie.</para>
+<para
+>Program poprosi o podanie imienia. Po wprowadzeniu np. imienia <quote
+>Paweł</quote
+>, program wypisuje <quote
+>Cześć Paweł jak się masz?</quote
+>. Należy zauważyć, że plus (+) jest jedynym symbolem matematycznym używanym z łańcuchami.</para>
+</sect2>
+</sect1>
+
+<sect1 id="math">
+<title
+>Czy żółw zna matematykę?</title>
+<para
+>Tak, &kturtle; zna matematykę. Potrafi dodawać (+), odejmować (-), mnożyć (*), a także dzielić (/). Oto przykład, który korzysta ze wszystkich tych działań: <screen>
+a = 20 - 5
+b = 15 * 2
+c = 30 / 30
+d = 1 + 1
+pisz "a: "+a+", b: "+b+", c: "+c+", d: "+d 
+</screen
+> Czy wiesz jakie wartości mają zmienne a, b, c oraz d? Proszę zauważyć <link linkend="assignment"
+>przypisanie wartości zmiennej</link
+> za pomocą symbolu <userinput
+>=</userinput
+>.</para>
+<para
+>Chcąc dokonać prostego obliczenia wpisujemy po prostu: <screen
+>pisz 2004-12
+</screen
+></para>
+<para
+>Teraz przykład z nawiasami: <screen>
+pisz ( ( 20 - 5 ) * 2 / 30 ) + 1
+</screen
+> Wyrażenia wewnątrz nawiasów obliczane są najpierw. W tym przykładzie, najpierw zostanie obliczone 20-5, później pomnożone 2, podzielone przez 30, i zostanie dodane 1(co daje 2).</para>
+</sect1>
+
+<sect1 id="questions">
+<title
+>Zadawanie pytań, otrzymywanie odpowiedzi...</title>
+<para
+><link linkend="if"
+><userinput
+>jeśli</userinput
+></link
+> i <link linkend="while"
+><userinput
+>dopóki</userinput
+></link
+> są <link linkend="controlling-execution"
+>instrukcjami sterującymi</link
+> które będą omawiane w następnej sekcji. W tej sekcji używamy instrukcji <link linkend="if"
+><userinput
+>jeśli</userinput
+></link
+> by wyjaśnić zapytania.</para>
+<sect2 id="q">
+<title
+>Zapytania</title>
+<para
+>Przykład prostego pytania: <screen>
+x = 6
+jeśli x &gt; 5 [
+  pisz "cześć"
+]
+</screen
+> Pytaniem w tym przykładzie jest <userinput
+>x &gt; 5</userinput
+> . Jeżeli odpowiedź jest prawdziwa wykonywany jest kod w nawiasach. Zapytania są bardzo istotną częścią częścią programowania i są często używane z <link linkend="controlling-execution"
+>instrukcjami sterującymi</link
+>, jak np. <link linkend="if"
+><userinput
+>jeśli</userinput
+></link
+>. Wszystkie liczby i <link linkend="variables"
+>zmienne</link
+> (kontenery liczbowe) mogą być porównywane ze sobą przy pomocy zapytań.</para>
+<para
+>Poniżej znajdują się wszystkie możliwe pytania: <table>
+<title
+>Typy zapytań</title>
+<tgroup cols="3">
+<tbody>
+<row>
+<entry
+><userinput
+>a == b</userinput
+></entry>
+<entry
+>równa się</entry>
+<entry
+>odpowiedź jest <quote
+>prawdą</quote
+> gdy <userinput
+>a</userinput
+> równa się <userinput
+>b</userinput
+></entry>
+</row>
+<row>
+<entry
+><userinput
+>a != b</userinput
+></entry>
+<entry
+>nie równe</entry>
+<entry
+>odpowiedź jest <quote
+>prawdą</quote
+> gdy <userinput
+>a</userinput
+> nie równa się <userinput
+>b</userinput
+></entry>
+</row>
+<row>
+<entry
+><userinput
+>a &gt; b</userinput
+></entry>
+<entry
+>większe niż</entry>
+<entry
+>odpowiedź jest <quote
+>prawdą</quote
+> gdy <userinput
+>a</userinput
+> jest większe niż <userinput
+>b</userinput
+></entry>
+</row>
+<row>
+<entry
+><userinput
+>a &lt; b</userinput
+></entry>
+<entry
+>mniejsze niż</entry>
+<entry
+>odpowiedź jest <quote
+>prawdą</quote
+> gdy <userinput
+>a</userinput
+> jest mniejsze niż <userinput
+>b</userinput
+></entry>
+</row>
+<row>
+<entry
+><userinput
+>a &gt;= b</userinput
+></entry>
+<entry
+>większe lub równe</entry>
+<entry
+>odpowiedź jest <quote
+>prawdą</quote
+> gdy <userinput
+>a</userinput
+> jest większe lub równe <userinput
+>b</userinput
+></entry>
+</row>
+<row>
+<entry
+><userinput
+>a &lt;= b</userinput
+></entry>
+<entry
+>mniejsze lub równe</entry>
+<entry
+>odpowiedź jest <quote
+>prawdą</quote
+> gdy <userinput
+>a</userinput
+> mniejsze lub równe <userinput
+>b</userinput
+></entry>
+</row>
+</tbody>
+</tgroup>
+</table>
+</para>
+<para
+>W <link linkend="the-code-editor"
+>edytorze kodu</link
+> pytania są <glossterm
+>podświetlone</glossterm
+> na kolor jasno niebieski.</para
+> 
+</sect2>
+
+<sect2 id="question-glue">
+<title
+>Łączniki pytań</title>
+<para
+>Wyrazy łączące pytania umożliwiają łączenie kilku małych pytań w jedno duże. <screen>
+a = 1
+b = 5
+jeśli (a &lt; 5) i (b == 5) [
+  pisz "cześć"
+]
+</screen
+> W tym przykładzie wyraz łączący <userinput
+>i</userinput
+> jest użyty do połączenia dwóch pytań (<userinput
+>a &lt; 5</userinput
+>, <userinput
+>b == 5</userinput
+>). Jeżeli po jednej stronie <userinput
+>i</userinput
+> odpowiedź będzie <quote
+>fałszywa</quote
+> odpowiedź na całe pytanie będzie <quote
+>fałszem</quote
+>, gdyż używając wyrazu <userinput
+>i</userinput
+> obie strony muszą być <quote
+>prawdziwe</quote
+> by całe pytanie było <quote
+>prawdą</quote
+>. Proszę nie zapominać o użyciu nawiasów wokół pytań!</para>
+
+<para
+>Poniżej znajduje się schematyczne wytłumaczenie: <table>
+<title
+>Wyrazy łączące pytania</title>
+<tgroup cols="2">
+<tbody>
+<row>
+<entry
+><userinput
+>i</userinput
+></entry>
+<entry
+>By wyrażenie było prawdziwe obie strony muszą być prawdziwe</entry>
+</row>
+<row>
+<entry
+><userinput
+>lub</userinput
+></entry>
+<entry
+>By wyrażenie było prawdziwe, wystarczy by jedna strona była prawdziwa</entry>
+</row>
+<row>
+<entry
+><userinput
+>nie</userinput
+></entry>
+<entry
+>Wyjątkowy przypadek: działa jedynie z pytaniami! Zmienia prawdę na fałsz a fałsz na prawdę.</entry>
+</row>
+</tbody>
+</tgroup>
+</table>
+</para>
+<para
+>W <link linkend="the-code-editor"
+>edytorze kodu</link
+> wyrazy łączące pytania są <glossterm
+>podświetlone</glossterm
+> na purpurowo.</para>
+
+<sect3 id="and">
+<title
+>i</title>
+<para
+>Gdy dwa pytania są połączone za pomocą <userinput
+>i</userinput
+>, obie strony <userinput
+>i</userinput
+> muszą być prawdziwe by wynik był prawdziwy. Na przykład: <screen>
+a = 1
+b = 5
+jeśli ((a &lt; 10) i (b == 5)) i (a &lt; b) [
+  pisz "cześć"
+]
+</screen
+> W tym przykładzie można zaobserwować pytanie zagnieżdżone w pytaniu.</para>
+</sect3>
+
+<sect3 id="or">
+<title
+>lub</title>
+<para
+>Gdy jedno z dwóch wyrażeń połączonych wyrazem <userinput
+>lub</userinput
+> jest prawdziwe wynik jest prawdziwy. Na przykład: <screen>
+a = 1
+b = 5
+jeśli ((a &lt; 10) lub (b == 10)) lub (a == 0) [
+  pisz "cześć"
+]
+</screen
+> W tym przykładzie można zaobserwować pytanie zagnieżdżone w pytaniu.</para>
+</sect3>
+
+<sect3 id="not">
+<title
+>nie</title>
+<para
+><userinput
+>nie</userinput
+> jest specjalnym wyrazem, gdyż odnosi się tylko do jednego wyrażenia. <userinput
+>nie</userinput
+> zamienia fałsz na prawdę a prawdę na fałsz. Na przykład: <screen>
+a = 1
+b = 5
+jeśli nie ((a &lt; 10) i (b == 5)) [
+  pisz "cześć"
+] przeciwnie [
+  pisz "nie cześć ;-)"
+]
+</screen
+> W tym przykładzie wyrażenie jest prawdziwe, ale <userinput
+>nie</userinput
+> zamienia je na fałszywe. Więc na końcu na<link linkend="the-canvas"
+>płótnie</link
+><userinput
+>"nie cześć ;-)"</userinput
+>.</para>
+</sect3>
+
+</sect2>
+
+</sect1>
+
+<sect1 id="controlling-execution">
+<title
+>Kontola wykonywania</title>
+<para
+>Kontrolery wykonania umożliwiają użytkownikowi sterowanie wykonywaniem programu przez &mdash;.</para>
+<para
+>Komendy kontrolujące wykonanie programu  <glossterm
+>podświetlone</glossterm
+> są na ciemnozielony kolor oraz mają pogrubioną czcionkę. Nawiasy kwadratowe używane są głównie z komendami kontrolującymi wykonanie i są <glossterm
+>podświetlone</glossterm
+> na jasno zielono.</para>
+
+<sect2 id="wait">
+<title
+>Zatrzymanie żółwia</title>
+<para
+>Napisawszy jakiś program w &kturtle; można zauważyć, że żółw bardzo szybko wykonuje rysunki. Poniższa komenda zatrzymuje żółwia na określoną ilość czasu.</para>
+  <variablelist>
+    <varlistentry>
+      <term
+>czekaj</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>czekaj X</screen>
+<userinput
+>czekaj</userinput
+> zatrzymuje żółwia na X sekund. <screen>
+powtórz 36 [
+  naprzód 5
+  obróć_w_prawo 10
+  czekaj 0.5
+]
+</screen
+> Kod powoduje rysowanie okręgu, ale po każdym kroku żółw zatrzymuje się na pół sekundy. Daje to wrażenie poruszania się żółwia w zwolnionym tempie.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect2>
+
+<sect2 id="if">
+<title
+>Instrukcja "jeśli"</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry>
+      <term
+>jeśli</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>jeśli <link linkend="questions"
+>pytanie</link
+> [ ... ]</screen>
+Kod umieszczony w nawiasach jest wykonywany jedynie wtedy gdy <userinput
+>jeśli</userinput
+> wartość <link linkend="questions"
+>wyrażenia</link
+> jest <quote
+>prawdziwa</quote
+>. Więcej informacji na temat <link linkend="questions"
+>wyrażeń</link
+> znaleźć można w <link linkend="questions"
+>sekcji wyrażenia</link
+>. <screen>
+x = 6
+jeśli x &gt; 5 [
+  pisz "x jest większe niż pięć!"
+]
+</screen
+> W pierwszej linijce <userinput
+>x</userinput
+> jest ustawiane jako 6. W drugiej linijce, znajduje się <link linkend="questions"
+>pytanie</link
+> <userinput
+>x &gt; 5</userinput
+>. Jako, że wyrażenie to jest <quote
+>prawdziwe</quote
+> kontroler wykonania <userinput
+>jeśli</userinput
+> zezwala na wykonanie kodu w nawiasie.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect2>
+
+<sect2 id="while">
+<title
+>Pętla "dopóki"</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry>
+      <term
+>dopóki</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>dopóki <link linkend="questions"
+>wyrażenie</link
+> [ ... ]</screen>
+Wyrażenie sterujące <userinput
+>dopóki</userinput
+> jest podobne do <link linkend="if"
+><userinput
+>jeśli</userinput
+></link
+>. Różnica polega na tym, że <userinput
+>dopóki</userinput
+> powtarza wykonywanie kodu między nawiasami dopóki wartość <link linkend="questions"
+>wyrażenia</link
+> nie będzie <quote
+>fałszywa</quote
+>. <screen>
+x = 1
+dopóki x &lt; 5 [
+  naprzód 10
+  czekaj 1
+  x = x + 1
+]
+</screen
+> W pierwszej linii zmienna <userinput
+>x</userinput
+> ustawiana jest na 1. W drugiej linii znajduje się <link linkend="questions"
+>wyrażenie</link
+> <userinput
+>x &lt; 5</userinput
+>. Jako, że wyrażenie to jest <quote
+>prawdziwe</quote
+> wyrażenie sterujące <userinput
+>dopóki</userinput
+> rozpoczyna wykonywanie kodu między nawiasami dopóki wartość <link linkend="questions"
+>wyrażenia</link
+> nie będzie <quote
+>fałszywa</quote
+>. W tym przypadku kod w nawiasie zostanie wykonany 4 razy, gdyż po każdym wykonaniu piątej linii <userinput
+>x</userinput
+> wzrasta o 1.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect2>
+
+<sect2 id="else">
+<title
+>Jeżeli nie, innymi słowami: "przeciwnie"</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry>
+      <term
+>przeciwnie</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>jeśli wyrażenie [ ... ] przeciwnie [ ... ]</screen>
+<userinput
+>przeciwnie</userinput
+> może być użyte w dodatku do wyrażenia sterującego <link linkend="if"
+><userinput
+>jeśli</userinput
+></link
+>. Kod pomiędzy nawiasami po <userinput
+>przeciwnie</userinput
+> zostanie tylko wtedy gdy wartość <link linkend="questions"
+>wyrażenia</link
+> jest <quote
+>fałszywa</quote
+>. <screen>
+zeruj
+x = 4
+jeśli x &gt; 5 [
+  pisz "x jest większe niż pięć!"
+] przeciwnie [
+  pisz "x jest mniejsze niż 6!"
+]
+</screen
+> <link linkend="questions"
+>Wyrażenie</link
+> sprawdza czy <userinput
+>x</userinput
+> jest większy niż 5. Ponieważ w pierwszej linijce <userinput
+>x</userinput
+> wynosi 4, wartość wyrażenia jest <quote
+>fałszywa</quote
+>. Oznacza to, że kod  w nawiasach po <userinput
+>przeciwnie</userinput
+> zostanie wykonany.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect2>
+
+<sect2 id="for">
+<title
+>Pętla "dla", pętla zliczająca</title>
+  <variablelist>
+    <varlistentry>
+      <term
+>dla</term>
+      <listitem
+><para
+><screen
+>dla <userinput
+>punkt początkowy</userinput
+> do <userinput
+>punkt końcowy</userinput
+> [ ... ]</screen>
+Pętla <userinput
+>dla</userinput
+> jest <quote
+>pętlą zliczającą</quote
+>, &ie; zlicza za użytkownika. <screen>
+dla x = 1 do 10 [
+  pisz x * 7
+  naprzód 15
+]
+</screen
+> Za każdym razem gdy kod w nawiasach jest wykonywany wartość zmiennej <userinput
+>x</userinput
+> zwiększa się o 1, dopóki zmienna <userinput
+>x</userinput
+> nie osiągnie wartości 10. Kod w nawiasach wypisuje wartość zmiennej <userinput
+>x</userinput
+> pomnożonej przez 7. Po wykonaniu programu na płótnie będzie można zobaczyć tabele wielokrotności liczby 7.</para
+></listitem>
+    </varlistentry>
+  </variablelist>
+</sect2>
+
+</sect1>
+
+
+<sect1 id="learn">
+<title
+>Tworzenie własnych komend za pomocą <quote
+>nauczyciela</quote
+></title>
+<para
+><userinput
+>nauczyciel</userinput
+> jest specjalną komendą, służącą do tworzenia własnych komend. Utworzone komendy mogą przyjmować argumenty <glossterm linkend="input-output"
+>wejściowe</glossterm
+> i zwracać <glossterm linkend="input-output"
+>argumenty wyjściowe</glossterm
+>. Zobaczmy jak tworzone są nowe komendy: <screen>
+poznaj okrąg x [
+  powtórz 36 [
+    naprzód x
+    obróć_w_lewo 10
+  ]
+]
+</screen
+> Nowa komenda zostanie nazwana <userinput
+>okrąg</userinput
+>. <userinput
+>okrąg</userinput
+> oczekuje jednego <glossterm linkend="input-output"
+>argumentu wejściowego</glossterm
+>, liczby określającej rozmiar okręgu. <userinput
+>okrąg</userinput
+> nie zwraca żadnego <glossterm linkend="input-output"
+>argumentu wyjściowego</glossterm
+>. Komenda <userinput
+>okrąg</userinput
+> może być teraz używana jak normalna komenda w reszcie kodu. Oto przykład: <screen
+>poznaj okrąg X [
+  powtórz 36 [ 
+    naprzód X 
+    obróć_w_lewo 10 
+  ] 
+] 
+
+idź 30,30 
+okrąg 20
+
+idź 40,40 
+okrąg 50  
+</screen>
+</para>
+<para
+>W następnym przykładzie tworzona jest komenda zwracająca wartość. <screen>
+zeruj
+
+poznaj pomnóżPrzezSiebie n [
+  r = n * 1
+  r = n * n
+  powrót r
+]
+i = okno_wejścia "Proszę wprowadzić liczbę i wcisnąć Enter"
+pisz i + " pomnożone przez siebie daje: " + pomnóżPrzezSiebie i
+</screen
+> W przykładzie tworzona jest komenda <userinput
+>pomnóżPrzezSiebie</userinput
+>. Argument wejściowy komendy jest mnożony przez siebie i zwracany, za pomocą komendy <anchor id="return"/><userinput
+>powrót</userinput
+>. Komenda <userinput
+>powrót</userinput
+> umożliwia zwrócenie wartość z utworzonej własnej funkcji. </para>
+</sect1>
+
+</chapter>