diff options
Diffstat (limited to 'tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook')
-rw-r--r-- | tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook | 55 |
1 files changed, 6 insertions, 49 deletions
diff --git a/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook b/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook index c59a8daafc7..2b8d8468d13 100644 --- a/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook +++ b/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/precession.docbook @@ -1,56 +1,13 @@ <sect1 id="ai-precession"> <sect1info> -<author -><firstname ->Jason</firstname -> <surname ->Harris</surname -> </author> +<author><firstname>Jason</firstname> <surname>Harris</surname> </author> </sect1info> -<title ->Precesja</title> -<indexterm -><primary ->Precesja</primary> +<title>Precesja</title> +<indexterm><primary>Precesja</primary> </indexterm> -<para -><firstterm ->Precesja</firstterm -> jest stopniową zmianą kierunku osi obrotu Ziemi. Oś obrotu porusza się po stożku, pełny obrót zajmuje 26.000 lat. Precesję można zauważyć obracając tzw. <quote ->bączka</quote ->. </para -><para ->Ze względu na zmianę położenia osi obrotu Ziemi, zmienia się również położenie <link linkend="ai-cpoles" ->biegunów niebieskich</link ->. </para -><para ->Powód precesji Ziemi jest skomplikowany. Ziemia nie jest idealną sferą, jest lekko spłaszczona, oznacza to, że <link linkend="ai-greatcircle" ->wielkie koło</link -> równiku jest dłuższy niż <quote ->południk</quote -> do niego przechodzący przez bieguny. Słońce i Księżyc leża poza płaszczyzną równikową Ziemi. W wyniku tego, wpływ Księżyca i Słońca dodaje niewielki <emphasis ->moment obrotowy</emphasis -> do pozostałych sił liniowych. Ten moment obrotowy jest powodem ruchu precesyjnego. </para> +<para><firstterm>Precesja</firstterm> jest stopniową zmianą kierunku osi obrotu Ziemi. Oś obrotu porusza się po stożku, pełny obrót zajmuje 26.000 lat. Precesję można zauważyć obracając tzw. <quote>bączka</quote>. </para><para>Ze względu na zmianę położenia osi obrotu Ziemi, zmienia się również położenie <link linkend="ai-cpoles">biegunów niebieskich</link>. </para><para>Powód precesji Ziemi jest skomplikowany. Ziemia nie jest idealną sferą, jest lekko spłaszczona, oznacza to, że <link linkend="ai-greatcircle">wielkie koło</link> równiku jest dłuższy niż <quote>południk</quote> do niego przechodzący przez bieguny. Słońce i Księżyc leża poza płaszczyzną równikową Ziemi. W wyniku tego, wpływ Księżyca i Słońca dodaje niewielki <emphasis>moment obrotowy</emphasis> do pozostałych sił liniowych. Ten moment obrotowy jest powodem ruchu precesyjnego. </para> <tip> -<para ->Ćwiczenie:</para> -<para ->Precesję najłatwiej zaobserwować na <link linkend="ai-cpoles" ->biegunie niebieskim</link ->. By go znaleźć, należy najpierw przełączyć się na współrzędne równikowe w oknie <guilabel ->Konfiguracja &kstars;</guilabel ->, a następnie przytrzymać klawisz <keycap ->w górę</keycap -> dopóki ekran nie przestanie się przewijać. Deklinacja wyświetlana na środku <guilabel ->panelu informacyjnego</guilabel -> powinna wynosić +90 stopni, a jasna Gwiazda Polarna powinna znajdować się prawie na środku ekranu. Prosze obracać obraz przy użyciu strzałek. Widać, że niebo obraca się wokół bieguna. </para -><para ->By zobaczyć działanie precesji proszę zmienić datę na bardzo odległy rok. Widać, że biegun nie jest już położony obok Gwiazdy Polarnej. Otwórz okno <guilabel ->Ustaw czas</guilabel -> (<keycombo action="simul" ->&Ctrl;<keycap ->S</keycap -></keycombo ->) i ustaw czas na rok 8000 (obecnie &kstars; nie może pracować z bardziej odległymi datami, ale ta jest wystarczająca do naszych celów). Ekran jest teraz wyśrodkowany pomiędzy gwiazdozbiorami Łabędzia i Cefeusza. Sprawdź, czy jest to rzeczywiście biegun obracając ekran w prawo i w lewo: niebo obraca się wokół tego punktu. W roku 8000 niebieski biegun północny nie będzie znajdował się w pobliżu Gwiazdy Polarnej. </para> +<para>Ćwiczenie:</para> +<para>Precesję najłatwiej zaobserwować na <link linkend="ai-cpoles">biegunie niebieskim</link>. By go znaleźć, należy najpierw przełączyć się na współrzędne równikowe w oknie <guilabel>Konfiguracja &kstars;</guilabel>, a następnie przytrzymać klawisz <keycap>w górę</keycap> dopóki ekran nie przestanie się przewijać. Deklinacja wyświetlana na środku <guilabel>panelu informacyjnego</guilabel> powinna wynosić +90 stopni, a jasna Gwiazda Polarna powinna znajdować się prawie na środku ekranu. Prosze obracać obraz przy użyciu strzałek. Widać, że niebo obraca się wokół bieguna. </para><para>By zobaczyć działanie precesji proszę zmienić datę na bardzo odległy rok. Widać, że biegun nie jest już położony obok Gwiazdy Polarnej. Otwórz okno <guilabel>Ustaw czas</guilabel> (<keycombo action="simul">&Ctrl;<keycap>S</keycap></keycombo>) i ustaw czas na rok 8000 (obecnie &kstars; nie może pracować z bardziej odległymi datami, ale ta jest wystarczająca do naszych celów). Ekran jest teraz wyśrodkowany pomiędzy gwiazdozbiorami Łabędzia i Cefeusza. Sprawdź, czy jest to rzeczywiście biegun obracając ekran w prawo i w lewo: niebo obraca się wokół tego punktu. W roku 8000 niebieski biegun północny nie będzie znajdował się w pobliżu Gwiazdy Polarnej. </para> </tip> </sect1> |