summaryrefslogtreecommitdiffstats
path: root/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/sidereal.docbook
diff options
context:
space:
mode:
Diffstat (limited to 'tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/sidereal.docbook')
-rw-r--r--tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/sidereal.docbook81
1 files changed, 10 insertions, 71 deletions
diff --git a/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/sidereal.docbook b/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/sidereal.docbook
index bef8b704023..857f080ee73 100644
--- a/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/sidereal.docbook
+++ b/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/kstars/sidereal.docbook
@@ -1,81 +1,20 @@
<sect1 id="ai-sidereal">
<sect1info>
-<author
-><firstname
->Jason</firstname
-> <surname
->Harris</surname
-> </author>
+<author><firstname>Jason</firstname> <surname>Harris</surname> </author>
</sect1info>
-<title
->Czas gwiazdowy</title>
-<indexterm
-><primary
->Czas gwiazdowy</primary>
-<seealso
->Kąt godzinny</seealso>
+<title>Czas gwiazdowy</title>
+<indexterm><primary>Czas gwiazdowy</primary>
+<seealso>Kąt godzinny</seealso>
</indexterm>
-<para
-><firstterm
->Czas gwiazdowy</firstterm
-> jest to czas ciągle wykorzystywany na w astronomii. Czas jaki wykorzystujemy w codziennym życiu to czas słoneczny. Podstawą czasu słonecznego jest <firstterm
->doba</firstterm
->: czas w jakim Słońce przemierza niebo w trakcie obrotu Ziemi. Mniejsze jednostki czasu słonecznego wynikają z podziału doby: </para
-><para>
+<para><firstterm>Czas gwiazdowy</firstterm> jest to czas ciągle wykorzystywany na w astronomii. Czas jaki wykorzystujemy w codziennym życiu to czas słoneczny. Podstawą czasu słonecznego jest <firstterm>doba</firstterm>: czas w jakim Słońce przemierza niebo w trakcie obrotu Ziemi. Mniejsze jednostki czasu słonecznego wynikają z podziału doby: </para><para>
<itemizedlist>
-<listitem
-><para
->1/24 doby = 1 godzina</para
-></listitem>
-<listitem
-><para
->1/60 godziny = 1 minuta</para
-></listitem>
-<listitem
-><para
->1/60 minuty = 1 sekunda</para
-></listitem>
+<listitem><para>1/24 doby = 1 godzina</para></listitem>
+<listitem><para>1/60 godziny = 1 minuta</para></listitem>
+<listitem><para>1/60 minuty = 1 sekunda</para></listitem>
</itemizedlist>
-</para
-><para
->Jednakże, z czasem słonecznym jest problem. Ziemia nie obraca się wokół własnej osi w ciągu jednej doby słonecznej. Znajduje się na orbicie wokoło Słońca i w trakcie doby przesuwa się o jeden stopień na tej orbicie (360 stopni/365,25 dni na pełną orbitę = około jeden stopień na dzień). Tak więc w 24 godziny kierunek do Słońca zmienia się o około 1 stopień. Dlatego Ziemia musi się obrócić o 361 stopni, aby sprawić wrażenie, że przebyła 360 stopni wkoło nieba. </para
-><para
->W astronomii koncentrujemy się nad tym, jak długo zajmuje Ziemi obrót w odniesieniu do gwiazd <quote
->stałych</quote
->, nie Słońca. Chcielibyśmy więc mieć skalę czasu, która nie zajmuje się komplikacjami związanymi z obrotem Ziemi wokół Słońca, a zajmuje się tylko tym, ile zajmuje Ziemi obrót o 360 stopni względem gwiazd. Taki okres obrotu nazywany jest <firstterm
->dniem gwiazdowym</firstterm
->. Jest on średnio 4 minuty krótszy niż dzień słoneczny. Zamiast definiować czas trwania dnia gwiezdnego na 23 godziny i 56 minut, definiujemy godzinę, minutę i sekundę jako takie same część dnia, jak dzieje się to w przypadku czasu słonecznego. I w ten sposób sekunda słoneczna = 1,00278 sekundy gwiazdowej. </para
-><para
->Czas gwiazdowy jest użyteczny przy określaniu położenia gwiazd w danym czasie. Czas gwiazdowy dzieli pełny obrót Ziemi na 24 godziny gwiezdne; podobnie, mapa nieba jest podzielona na 24 godziny <firstterm
->rektascensji</firstterm
-> (RA). Nie ma tutaj zbiegu okoliczności; lokalny czas gwiazdowy (<acronym
->LST</acronym
->) oznacza rektascensję na niebie, która obecnie przekracza <link linkend="ai-meridian"
->lokalny południk</link
->. Tak więc jeżeli gwiazda posiada rektascensję 05h 32m 24s, będzie ona na Twoim południku o LST=05:32:24. Bardziej ogólnie, różnica pomiędzy RA obiektu a lokalnym czasem gwiazdowym mówi nam jak daleko od południka znajduje się obiekt. Na przykład, ten sam obiekt o LST=06:32:24 (jedną godzinę gwiazdową później), będzie jedną godzinę RA na zachód od Twojego południka, co oznacza 15 stopni. Ten dystans kątowy od południka zwany jest <link linkend="ai-hourangle"
->kątem godzinnym</link
-> obiektu. </para>
+</para><para>Jednakże, z czasem słonecznym jest problem. Ziemia nie obraca się wokół własnej osi w ciągu jednej doby słonecznej. Znajduje się na orbicie wokoło Słońca i w trakcie doby przesuwa się o jeden stopień na tej orbicie (360 stopni/365,25 dni na pełną orbitę = około jeden stopień na dzień). Tak więc w 24 godziny kierunek do Słońca zmienia się o około 1 stopień. Dlatego Ziemia musi się obrócić o 361 stopni, aby sprawić wrażenie, że przebyła 360 stopni wkoło nieba. </para><para>W astronomii koncentrujemy się nad tym, jak długo zajmuje Ziemi obrót w odniesieniu do gwiazd <quote>stałych</quote>, nie Słońca. Chcielibyśmy więc mieć skalę czasu, która nie zajmuje się komplikacjami związanymi z obrotem Ziemi wokół Słońca, a zajmuje się tylko tym, ile zajmuje Ziemi obrót o 360 stopni względem gwiazd. Taki okres obrotu nazywany jest <firstterm>dniem gwiazdowym</firstterm>. Jest on średnio 4 minuty krótszy niż dzień słoneczny. Zamiast definiować czas trwania dnia gwiezdnego na 23 godziny i 56 minut, definiujemy godzinę, minutę i sekundę jako takie same część dnia, jak dzieje się to w przypadku czasu słonecznego. I w ten sposób sekunda słoneczna = 1,00278 sekundy gwiazdowej. </para><para>Czas gwiazdowy jest użyteczny przy określaniu położenia gwiazd w danym czasie. Czas gwiazdowy dzieli pełny obrót Ziemi na 24 godziny gwiezdne; podobnie, mapa nieba jest podzielona na 24 godziny <firstterm>rektascensji</firstterm> (RA). Nie ma tutaj zbiegu okoliczności; lokalny czas gwiazdowy (<acronym>LST</acronym>) oznacza rektascensję na niebie, która obecnie przekracza <link linkend="ai-meridian">lokalny południk</link>. Tak więc jeżeli gwiazda posiada rektascensję 05h 32m 24s, będzie ona na Twoim południku o LST=05:32:24. Bardziej ogólnie, różnica pomiędzy RA obiektu a lokalnym czasem gwiazdowym mówi nam jak daleko od południka znajduje się obiekt. Na przykład, ten sam obiekt o LST=06:32:24 (jedną godzinę gwiazdową później), będzie jedną godzinę RA na zachód od Twojego południka, co oznacza 15 stopni. Ten dystans kątowy od południka zwany jest <link linkend="ai-hourangle">kątem godzinnym</link> obiektu. </para>
<tip>
-<para
->Lokalny czas gwiazdowy jest wyświetlany przez &kstars; w <guilabel
->Oknie informacyjnymi czasu</guilabel
-> z etykietą <quote
->CzG</quote
-> (musisz uaktywnić okno klikając je dwukrotnie, aby zobaczyć czas gwiazdowy). Pamiętaj, że zmiana sekund gwiazdowych nie jest synchronizowana z czasem lokalnym czy uniwersalnym. W rzeczywistości, jeżeli przez chwilę poobserwujesz zegary to zauważysz, że sekundy gwiazdowe rzeczywiście są nieco krótsze niż sekundy czasu lokalnego i uniwersalnego. </para
-><para
->Wskaż <link linkend="ai-zenith"
->zenit</link
-> (wciśnij <keycap
->Z</keycap
-> lub wybierz <guimenuitem
->Zenit</guimenuitem
-> z menu <guimenu
->Wskazywanie</guimenu
->). Zenit jest punktem na niebie na które spoglądasz patrząc <quote
->prosto w górę</quote
-> z ziemi i jest on punktem na Twoim <link linkend="ai-meridian"
->lokalnym południku</link
->. Zwróć uwagę, że RA zenitu jest dokładnie taka sama jak Twój lokalny czas gwiazdowy. </para>
+<para>Lokalny czas gwiazdowy jest wyświetlany przez &kstars; w <guilabel>Oknie informacyjnymi czasu</guilabel> z etykietą <quote>CzG</quote> (musisz uaktywnić okno klikając je dwukrotnie, aby zobaczyć czas gwiazdowy). Pamiętaj, że zmiana sekund gwiazdowych nie jest synchronizowana z czasem lokalnym czy uniwersalnym. W rzeczywistości, jeżeli przez chwilę poobserwujesz zegary to zauważysz, że sekundy gwiazdowe rzeczywiście są nieco krótsze niż sekundy czasu lokalnego i uniwersalnego. </para><para>Wskaż <link linkend="ai-zenith">zenit</link> (wciśnij <keycap>Z</keycap> lub wybierz <guimenuitem>Zenit</guimenuitem> z menu <guimenu>Wskazywanie</guimenu>). Zenit jest punktem na niebie na które spoglądasz patrząc <quote>prosto w górę</quote> z ziemi i jest on punktem na Twoim <link linkend="ai-meridian">lokalnym południku</link>. Zwróć uwagę, że RA zenitu jest dokładnie taka sama jak Twój lokalny czas gwiazdowy. </para>
</tip>
</sect1>