Robert Stoffers In &kde; kunt u op een aantal manieren programma's starten. U kunt: Het relevante item in het &kmenu; kiezen. Het programma vanuit &konsole; starten, u kunt ook het &kmenu; openen en Commando uitvoeren... kiezen (hiervoor kunt u de sneltoetsen &Alt;F2 gebruiken). Een snelkoppeling op het bureaublad maken of de snelstarter van &kicker; gebruiken. Het &kmenu; functioneert bijna hetzelfde als het Startmenu van &Windows;, het verschil is dat programma's worden gegroepeerd naar wat ze doen. Programma's in &kmenu; zijn in categorieën verdeeld, zoals Multimedia en Kantoortoepassingen. Deze categorieën zijn weer onderverdeeld in subcategorieën, zoals Geluid, Video en Grafisch. De subcategorieën bevatten de menu-items waarmee de programma's gestart worden. Sommige programma's hebben geen menu-item in het &kmenu;. Om voor die programma's een item toe te voegen opent u het &kmenu;, kies Commando uitvoeren... en typ kappfinder. In &kappfinder; klikt u op de knop Zoeken, op de harde schijf wordt nu naar programma's gezocht. Klik in het keuzevakje naast de programmanaam om het programma toe te voegen aan het &kmenu;, klik op Toepassen en op Sluiten. De programma's zijn nu aan de relevante categorieën in het &kmenu; toegevoegd. Op het bureaublad kunnen snelkoppelingen naar programma's gemaakt worden. Klik met de rechtermuisknop op het bureaublad en kies Nieuw aanmaken Koppeling naar toepassing. In het dialoogvenster "Eigenschappen" van &kdesktop; typt u op het tabblad Algemeen de naam van het programma. U kunt het pictogram aanpassen door op het tandwiel-pictogram te klikken. Klik op het tabblad Toepassing, bij Beschrijving typt een korte beschrijving van het programma en bij Commando typt u het commando (let op het verschil in hoofd- en kleine letters) en eventuele commandoregelopties om het programma te starten. Klik op OK en de nieuwe snelkoppeling verschijnt op het bureaublad. Klik op het pictogram op het bureaublad om het programma te starten. Om een programma vanuit &konsole; te starten opent u het &kmenu;, kiest u Systeem Terminals Konsole. In &konsole; typt u de naam van het programma dat u wilt starten (onthoud dat de shell bash, die standaard door &konsole; gebruikt wordt, onderscheid maakt tussen hoofd- en kleine letters), daarna drukt u op Enter. Als u de naam van het programma niet zeker weet, typt u de eerste paar letters en daarna drukt u op de -toets. Nadat u op gedrukt hebt, zal &konsole; de naam zover mogelijk aanvullen, als &konsole; meer dan één mogelijkheid vindt, worden de namen op het scherm afgedrukt. Typ de naam van het programma verder, laat &konsole; eventueel de rest weer aanvullen door op de te drukken en druk op Enter om het programma te starten. Welke manier u ook kiest, van &kmenu; tot &konsole;, het starten van een programma in &kde; kost niet meer dan een paar muisklikken of toetsaanslagen. In het handboek van &kicker; kunt u meer informatie vinden over het &kmenu;, over het toevoegen van knoppen aan het paneel of over hoe u de categorieën in het &kmenu; kunt organiseren. U kunt het handboek van &kicker; openen door het in &khelpcenter; te selecteren of door in de locatiebalk in &konqueror; help:/kicker te typen. &programs-controlling; Christian Weickhmann christian.weickhmann@gmx.de &kde; heeft gestandaardiseerde dialoogvensters om bestanden te openen en op te slaan. In bijna alle &kde;-programma's kunt u Bestand Openen en BestandOpslaan (en/of Opslaan als...) vinden. Dit dialoogvenster bevat drie tot vijf gedeelten. In het bovenste gedeelte vindt u de functies om te navigeren en instellingen te wijzigen. In het hoofdgedeelte (in het midden) worden de bestanden als pictogram weergegeven; de pictogramweergave. In het onderste gedeelte kunt u de bestandsnaam en het filter wijzigen, hier bevindt zich ook de knop Opslaan of Openen. U kunt twee speciale gedeelten toevoegen: het Navigatiepaneel en het Voorbeeldvenster. Naast de drie navigatieknoppen (één map omhoog; terug en verder) en de knop Nieuwe map, vindt u het menu Bladwijzers. Hier kunt u mappen die u vaak gebruikt aan toevoegen zodat u ze snel terug kunt vinden. De knop Instellen bevat verschillende functies om uw bestanden op naam, datum of grootte te sorteren en om de twee hierboven genoemde extra panelen te tonen of te verbergen. Daarnaast kunt u de locatie intypen en (helemaal rechts) de codering kiezen. In de pictogramweergave, in het midden van het dialoogvenster, kunt u de meeste navigatiefuncties vinden door met de rechtermuisknop op een item of op de achtergrond te klikken. In het tekstvak onderin het dialoogvenster kunt u de bestandsnaam intypen, als u een bestand selecteert verschijnt de naam van het bestand hier ook. Daaronder vindt u een uiterst handig hulpmiddel: de filter. Hier kunt kiezen welke items in de pictogramweergave worden getoond. U kunt bijvoorbeeld alleen de bestandsnamen die mijn bevatten laten tonen door *mijn* in het tekstvak te typen. In het Navigatiepaneel (u kunt dit activeren door op F9 te drukken of door op de knop "Instellen" te klikken en het te selecteren) bevinden zich de snelkoppelingen naar veelgebruikte locaties op de harde schijf of zelfs op het internet. Er is een aantal voorgedefinieerde locaties, zoals uw persoonlijke map. Klik met de rechtermuisknop op een item om het in te stellen, klik op een lege plaats om een nieuw item toe te voegen. In het contextmenu kunt u de grootte van het pictogram kiezen en items invoegen, wijzigen en hernoemen. Wanneer u Item toevoegen kiest, verschijnt er een dialoogvenster waarin u alle gegevens kunt invoeren: typ een beschrijving in, typ de locatie (of selecteer deze door op knop met de map te klikken), kies een pictogram door op het standaardpictogram (meestal een map) te klikken. In het Voorbeeldvenster (u kunt dit activeren door op F11 te drukken of door op de knop "Instellen" te klikken en het te selecteren) kunt u van bijna alle bestanden op uw systeem een voorbeeldweergave zien. Afbeeldingen worden op miniatuurformaat afgebeeld. In het algemeen zult u ook van muziekbestanden (zoals MP3-, Ogg= of wav-bestanden), tekstbestanden (platte tekst, PDF en &HTML;) en zelfs videobestanden (MPG, AVI &enz;) voorbeelden kunnen zien. Houdt er rekening mee dat het veel tijd kost om van grote bestanden een verkleinde weergave te maken. U kunt het automatisch tonen van voorbeelden uitschakelen door Automatisch voorbeeld te deactiveren. U kunt nog steeds individuele bestanden in het voorbeeldvenster zien door op Voorbeeld te klikken. U kunt ook voorbeelden voor bestanden boven een bepaalde grootte uitschakelen. Open het &kcontrolcenter;, selecteer KDE-componenten Bestandsbeheer, klik op het tabblad Voorbeelden en meta-data en wijzig de waarde bijMaximale bestandsgrootte. &Philip.Rodrigues; Instellingen Aanpassen Het is de bedoeling dat &kde;-toepassingen direct na installatie zo nuttig mogelijk, en gebruiksklaar zijn, maar er is ook een groot aantal opties die u kunt wijzigen zodat &kde; volgens uw wensen werkt. In aanvulling op de instellingen die geheel &kde; beïnvloeden (zie ), heeft elke toepassing een aantal opties die u kunt instellen. Om het dialoogvenster te openen kiest u het menu Instellingen Toepassing instellen... . Dit geldt voor alle &kde;-toepassingen, wat het gemakkelijk maakt om het dialoogvenster "Instellingen" in elke toepassing te vinden. Links in het dialoogvenster is een lijst met secties, wanneer u op een pictogram klikt, wordt rechts in het dialoogvenster de pagina met instellingen voor die sectie geopend. Op de pagina's kunt u instellingen aan uw voorkeuren aanpassen. Wanneer u instellingen gewijzigd hebt, kunt u op OK klikken om de wijzigingen op te slaan en het dialoogvenster te sluiten. Als u het effect van de wijzigingen wilt zien, maar het dialoogvenster niet wilt sluiten, klikt u op Toepassen. Dit kan handig zijn in het geval dat u wijzigingen wilt uitproberen, het dialoogvenster blijft open en u kunt alle instellingen weer terugzetten. Als u de wijzigingen niet wilt toepassen, klikt u op Annuleren om het dialoogvenster te sluiten zonder de wijzigingen op te slaan. Sneltoetsen Sneltoetsen In de meeste &kde;-toepassingen zijn sneltoetsen ingesteld voor de belangrijkste functies van de toepassing. Als u om welke reden dan ook de sneltoetsen wilt wijzigen, kiest u het menu Instellingen Sneltoetsen instellen.... Het dialoogvenster Sneltoetsen instellen van de toepassing wordt dan geopend. Om een voorbeeld te geven voor het gebruik van dit dialoogvenster, voegen we een sneltoets toe voor Koppelingadres verzenden... in &konqueror; zodat we de adressen van interessante webpagina's met een paar toetsaanslagen naar vrienden en bekenden kunnen sturen. Open het dialoogvenster Sneltoetsen instellen... in &konqueror; zoals hierboven beschreven is. Klik op het item Koppelingadres verzenden... in de keuzelijst (in de sectie Konqueror). Selecteer Aangepast in het gedeelte Sneltoets voor geselecteerde actie, omdat we een zelfgekozen sneltoets gaan toewijzen. Er verschijnt een klein dialoogvenster. Druk op &Ctrl;E (of een andere combinatie) en het dialoogvenster verdwijnt weer. De nieuwe sneltoets is nu te zien op het toets-pictogram in het dialoogvenster Sneltoetsen instellen. Als u zich vergist hebt, of als u een andere toets wilt gebruiken, klikt u op het pictogram waarop de huidige sneltoets te zien is. Het kleine dialoogvenster verschijnt weer en u kunt op de toetsen drukken die u als sneltoets wilt gebruiken. Notificaties Geluiden Iets over Instellingen Notificaties instellen.... Adriaan de Groot Bijna elke &kde;-toepassing heeft één of meer werkbalken bovenin het venster, onder het menu. De werkbalk bevat pictogrammen (werkbalkknoppen) die vaakgebruikte acties en instellingen voorstellen. Het &kmail;-venster heeft bijvoorbeeld een werkbalk met onder andere knoppen voor Nieuw bericht, Controleren op nieuwe berichten. Elk van deze acties voert u vaak uit, daarom is er zowel een werkbalkknop als een menu-item. (Nieuw bericht staat in BerichtNieuw bericht, Controleren op nieuwe berichten staat in BestandControleren op nieuwe berichten). Niet iedereen is het met elkaar eens over welke acties vaak gebruikt worden, (ik gebruik de werkbalkknop Nieuw bericht en het menu-item nooit, ik gebruik de sneltoetsen &Ctrl;N). Om te zorgen dat uw scherm niet vol staat met dingen die u niet nodig hebt, kunnen de werkbalken aangepast worden. Bovendien kunt u in het algemeen ook instellen welke werkbalken getoond worden en hoe ze eruitzien. In elke willekeurige toepassing is het al dan niet tonen van de werkbalken de gemakkelijkste aanpassing. De meeste toepassingen hebben een menu Instellingen Werkbalken , waarin u kunt kiezen welke werkbalken getoond worden en welke niet. &konqueror; heeft vier werkbalken, Hoofdwerkbalk, Extra werkbalk, Locatiebalk en Bladwijzerbalk. Om ruimte op het scherm te besparen kan het handig zijn om de Bladwijzerbalk te verbergen. Om dit te doen kiest u het menu Instellingen en daarna Werkbalken, verwijder de markering bij Bladwijzerbalk door erop te klikken. Als er geen menu Instellingen is, klikt u met de rechtermuisknop op de werkbalk zelf, kies daarna in het contextmenu Werkbalken. In hetzelfde contextmenu Werkbalken, dat na rechtsklikken op de werkbalk verschijnt, kunt u andere eigenschappen van de werkbalk aanpassen: De oriëntatie, hiermee kunt u de werkbalk in plaats van bovenaan, aan de linker- of rechterkant of onderaan plaatsen. Bij oriëntatie kunt u kiezen om de werkbalk te laten zweven in een eigen venster, dat u onafhankelijk van de toepassing kunt verplaatsen. Bij oriëntatie kunt u ook kiezen om de werkbalk "ingeklapt" als een smal handvat onder het menu te plaatsen. Om werkbalk weer te openen dubbelklikt u op het handvat. (Er is een subtiel verschil tussen deze optie en het verbergen van de werkbalk, omdat het met deze optie gemakkelijker is om de werkbalk weer zichtbaar te maken.) Tekst naast, onder of in plaats van de pictogrammen op de werkbalk. De grootte van de pictogrammen (als ze niet verdrongen zijn door tekst). De werkbalk is er voor acties die u vaak uitvoert, dus wat doet u als er een nutteloze knop is, zoals Knippen? Of wat als u graag een knop zou hebben om te Knippen, maar de toepassing heeft die niet? Voor deze gevallen is er het dialoogvenster "Werkbalken instellen" — hierin kunt u precies bepalen welke acties er op elke werkbalk beschikbaar zijn. Kies Instellingen Werkbalken instellen in het menu van de toepassing, of Werkbalken instellen in het contextmenu van de werkbalk. Het dialoogvenster "Werkbalken instellen" verschijnt, het bestaat uit een keuzelijst waarin kunt u kiezen welke werkbalk u wilt aanpassen en twee lijsten met items — één met beschikbare acties, en één met acties die al op de werkbalk gebruikt worden. Vaak zijn er veel meer acties beschikbaar (Tabblad 12 activeren bijvoorbeeld) dan u ooit op de werkbalk zou willen hebben, of zelfs dan dat u wist dat ze in de toepassing bestonden. Dit dialoogvenster gunt u een blik op ongekende werelden. U kunt acties van de ene lijst naar de andere slepen, de items anders op de werkbalk indelen of het pictogram van een geselecteerde actie wijzigen. Het belangrijkste is dat u de acties kunt verwijderen die u niet nodig hebt, en de acties kunt toevoegen die u wel nodig hebt. Klik op OK en de werkbalk wordt direct bijgewerkt met uw voorkeuren. Er zijn enkele speciale items die in de keuzelijst voor de huidige werkbalk kunnen voorkomen: Scheidingen, in twee soorten: scheidingslijn een lijntje tussen twee pictogrammen scheiding een brede open ruimte tussen twee pictogrammen <Samenvoegen>, dit is een speciaal item waarmee plugins en andere componenten van de toepassing hun acties ook op de werkbalk kunnen invoegen. In het algemeen is het geen goed idee om dit te verwijderen, omdat u het niet meer terugkrijgt. Actielijst:, in verschillende soorten (er is een weergave_werkbalk in &konqueror;) en deze representeren lijsten met acties die door plugins kunnen worden ingevoegd. Wanneer u op een actie in de lijst met huidige acties klikt, wordt een beschrijving in het dialoogvenster getoond. Deze beschrijving waarschuwt ook wanneer het een slecht idee om de actie te verwijderen. Als u het niet prettig vindt om items van hot naar her te slepen, kunt u de vier knoppen in het midden van van het dialoogvenster gebruiken om de acties van de ene lijst naar de andere te verplaatsen en om de geselecteerde actie in de lijst omhoog om omlaag te verplaatsen. Er moet een manier zijn om de werkbalken weer terug te zetten naar de standaardinstellingen nadat een belangrijke actie als <Merge> per ongeluk verwijderd is, maar ik weet niet wat die is.