<sect1 id="ai-cpoles"> <sect1info> <author ><firstname >Jason</firstname > <surname >Harris</surname > </author> </sect1info> <title >Bieguny niebieskie</title> <indexterm ><primary >Bieguny niebieskie</primary> <seealso >Współrzędne równikowe</seealso> </indexterm> <para >Niebo wydaje się przesuwać ze wschodu na zachód, pełny obrót zajmuje 24 godziny (<link linkend="ai-sidereal" >czas gwiazdowy</link >). Wynika to z obracania się Ziemi wokół własnej osi. Oś obrotu Ziemi przecina <link linkend="ai-csphere" >sferę niebieską</link > w dwóch punktach. Te punkty to <firstterm >bieguny niebieskie</firstterm >. Pozostają one w tym samym miejscu podczas ruchu obrotowego Ziemi, wydaje się, że wszystkie punkty krążą wokół nich. Bieguny niebieskie są także biegunami <link linkend="equatorial" >układu współrzędnych równikowych</link >, co oznacza, że ich kąt <firstterm >deklinacji</firstterm > to +90 i -90 stopni (odpowiednio dla biegunów niebieskich północnego i południowego). </para ><para >Północny biegun niebieski ma prawie te same współrzędne co jasna <firstterm >Gwiazda Polarna</firstterm > (po łacinie Polaris, czyli <quote >Gwiazda północna</quote >). Czyni to tą gwiazdę bardzo użyteczną przy nawigacji, gdyż nie tylko jest zawsze ponad północną linią horyzontu, ale także jej <link linkend="horizontal" >wysokość</link > jest zawsze (prawie) równa <link linkend="ai-geocoords" >szerokości geograficznej</link > obserwatora. Gwiazda Polarna jest widoczna z lokalizacji na półkuli północnej. </para ><para >Fakt, że Gwiazda Polarna jest blisko bieguna to czysty zbieg okoliczoności. Uwzględniając <link linkend="ai-precession" >precesję</link >, Gwiazda Polarna jest blisko bieguna tylko przez krótki okres czasu. </para> <tip> <para >Ćwiczenia:</para> <para >Przy użyciu okna <guilabel >Znajdź obiekt</guilabel > (<keycombo action="simul" >&Ctrl;<keycap >F</keycap ></keycombo >) znaleźć Gwiazdę Polarną. Jej deklinacja jest równa prawie (ale nie dokładnie) + 90 stopni. Porównać wysokość odczytaną przy zbliżeniu na Gwiazdę Polarną z własną szerokością geograficzną. Ich różnica mieści się zawsze w przedziale jednego stopnia. Nie są dokładnie takie same, gdyż gwiazda tanie jest dokladnie na biegunie. (biegun można obserwować po przełączeniu na współrzędne równikowe i przytrzymaniu klawisza strzałki do góry do momentu, kiedy niebo nie przestanie się przesuwać). </para ><para >Przy użyciu pola <guilabel >Krok czasu</guilabel > z paska narzędzi zwiększyć krok czasu na 100 sekund. Można wtedy zobaczyć jak całe niebo obraca się wokół Gwiazdy Polarnej, podczas gdy ona pozostaje prawie w jednym miejscu. </para ><para >Zostało powiedziane, że biegun niebieski jest biegunem współrzędnych równikowych. Co jest biegunem horyzontalnego (wysokość/azymut) układu współrzędnych? (<link linkend="ai-zenith" >zenit</link >). </para> </tip> </sect1>