path: root/tde-i18n-nl/docs/tdebase/kcontrol/mouse/index.docbook

<?xml version="1.0" ?>
<!DOCTYPE article PUBLIC "-//KDE//DTD DocBook XML V4.2-Based Variant V1.1//EN"
"dtd/kdex.dtd" [
<!ENTITY % addindex "IGNORE">
<!ENTITY % Dutch "INCLUDE"> <!-- change language only here -->
]>

<article lang="&language;">
<articleinfo>

<authorgroup>
<author>&Mike.McBride; &Mike.McBride.mail;</author>
<author>&Brad.Hards; &Brad.Hards.mail;</author>
&Niels.Reedijk;&Sander.Koning; 
</authorgroup>

<date>2004-10-09</date>
<releaseinfo>3.03.00</releaseinfo>

<abstract>
<para>Dit is de documentatie voor de &kde; &kcontrol;-module die muizen en andere aanwijsapparaten instelt. </para>
</abstract>

<keywordset>
<keyword>KDE</keyword>
<keyword>KControl</keyword>
<keyword>muis</keyword>
</keywordset>
</articleinfo>

<sect1 id="mouse">
<title>Muis</title>

<para>Deze module geeft u de mogelijkheid om uw aanwijsapparaat te configureren. Uw aanwijsapparaat kan een muis, een trackball, een touchpad of andere hardware zijn die een soortgelijke functie heeft.</para>

<para>De module is opgedeeld in diverse tabbladen:<link linkend="mouse-general">Algemeen</link>, <link linkend="cursor-theme">Aanwijzerstijl</link>, <link linkend="mouse-advanced">Geavanceerd</link> en <link linkend="mouse-navigation">Muisnavigatie</link>. Er kunnen ook één of meerdere extra tabbladen zijn als u een Logitech-muis of -trackball hebt, die toegang bieden tot speciale functies. </para>

<sect2 id="mouse-general">
<title><guilabel>Algemeen</guilabel></title>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><guilabel>Knopvolgorde</guilabel></term>
<listitem><para>Als u linkshandig bent dan hebt u misschien liever dat de muisknoppen <mousebutton>links</mousebutton> en <mousebutton>rechts</mousebutton> omgedraaid zijn. Dat kunt u veranderen door <quote>Linkshandig</quote> te selecteren. Als uw aanwijsapparaat meer dan twee knoppen heeft, worden alleen de knoppen die functioneren als <mousebutton>links</mousebutton> en <mousebutton>rechts</mousebutton> beïnvloed. Bijvoorbeeld als u een drieknopsmuis hebt, heeft dit geen invloed op de knop <mousebutton>midden</mousebutton>.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Schuifrichting omdraaien</guilabel></term>
<listitem><para>Als deze optie geselecteerd is, zal het schuifwiel (als u dat hebt) in omgekeerde richting werken. Als bijvoorbeeld eerst het wiel naar u toe draaien een verschuiving naar beneden veroorzaakte, zal de verschuiving nu naar boven zijn. Dit kan nuttig zijn om met een ongebruikelijke instelling van de X-server te werken. </para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Dubbelklik om bestanden en mappen te openen (eerste klik selecteert ze)</guilabel></term>
<listitem>
<para>Als deze optie niet is geselecteerd, worden pictogrammen/bestanden geopend door een enkele klik met de <mousebutton>linker</mousebutton> muisknop. Dit standaardgedrag is consistent met wat u kunt verwachten wanneer u op een koppeling klikt in de meeste browsers. Als dit is geselecteerd, worden bestanden/pictogrammen geopend met een dubbele klik terwijl een enkelklik het bestand of pictogram alleen maar selecteert. Dit is het gedrag dat u misschien kent van andere bureaubladen of besturingssystemen.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Enkele klik opent bestanden en mappen</guilabel></term>
<listitem>
<para>Dit is de standaardinstelling voor &kde;. U hoeft maar één keer op een pictogram te klikken om het te openen. Om het te selecteren kunt u met de muis rond het pictogram slepen, met <keycombo action="simul">&Ctrl;<mousebutton>rechts</mousebutton></keycombo> klikken of alleen klikken en de knop ingedrukt houden. U kunt ook automatische selectie van pictogrammen inschakelen met de optie <guilabel>Pictogrammen automatisch selecteren</guilabel>, die hieronder besproken wordt.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Aanwijzeruiterlijk veranderen boven pictogrammen</guilabel></term>
<listitem>
<para>Wanneer deze optie is geselecteerd dan zal de vorm van de muisaanwijzer veranderen zodra deze over een pictogram zweeft.</para>

<tip><para>Deze optie moet iedereen eigenlijk hebben geselecteerd. Het geeft een betere indicatie dat er iets zal gebeuren als u op dit pictogram klikt.</para></tip>

</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Pictogrammen automatisch selecteren</guilabel></term>
<listitem>
<para>Zoals hierboven opgemerkt, kunt u bij <guilabel>Enkele klik opent bestanden en mappen</guilabel> pictogrammen selecteren door met de muis rond het pictogram to slepen of met <keycombo action="simul">&Ctrl;<mousebutton>rechts</mousebutton></keycombo> te klikken. Als u vaak pictogrammen moet selecteren, kunt u deze optie inschakelen, die ervoor zorgt dat u pictogrammen kunt selecteren door de muiswijzer erop te laten rusten. De schuifbalk <guilabel>Vertraging</guilabel> bepaalt hoe lang er nodig is voordat de automatische selectie plaatsvindt. </para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Visuele reactie bij activatie</guilabel></term>
<listitem>
<para>Wanneer deze optie is geselecteerd dan geeft &kde; u een visuele reactie  wanneer u ergens op klikt en het activeert.</para></listitem>
</varlistentry>

</variablelist>
</sect2>

<sect2 id="cursor-theme">
<title><guilabel>Aanwijzerstijl</guilabel></title>

<para>Met dit tabblad kunt u uit een aantal aanwijzerstijlen kiezen. Een voorbeeld wordt getoond boven de lijst. </para>

<note><para>De opties op dit tabblad zijn op sommige systemen wellicht niet beschikbaar. Uw ysteem moet wellicht bijgewerkt worden om aanwijzerstijlen te ondersteunen. </para></note>

<para>Als u aanvullende aanwijzerstijlen tot uw beschikking hebt, kunt u deze toevoegen en verwijderen met de knoppen onder de lijst. Merk op dat u de standaardstijlen niet kunt verwijderen. </para>

</sect2>

<sect2 id="mouse-advanced">
<title>Geavanceerd</title>

<variablelist>
<varlistentry>
<term id="peripherals-mouse-acceleration">
<guilabel>Aanwijzerversnelling</guilabel></term>
<listitem>
<para>Deze optie geeft u de mogelijkheid om de relatie tussen de afstand die de muis aflegt over het scherm en de relatieve verplaatsing van het fysieke apparaat zelf (dat een muis, een trackball, of een ander apparaat kan zijn) in te stellen.</para>

<para>Een hoge waarde voor de cursorversnelling zal leiden tot een grote verplaatsing van de muiscursor over het scherm zelfs wanneer u met het fysieke apparaat maar kleine bewegingen maakt.</para>

<tip><para>Een versnallingsfactor tussen <guilabel>1x</guilabel> en <guilabel>3x</guilabel> werkt het beste op de meeste systemen. Met een factor die boven de <guilabel>3x</guilabel> ligt, kan de muis erg moeilijk te besturen zijn.</para></tip>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Acceleratiedrempel</guilabel></term>
<listitem>
<para>De drempel is de kleinste afstand die de muis over het scherm moet bewegen voor de acceleratie ook maar enig effect heeft. als de verplaatsing binen de grens ligt dan zal de muis zich gedragen alsof de versnelling op <guilabel>1x</guilabel> staat.</para>

<para>Daarom zal wanneer u kleine bewegingen met het fysieke apparaat (&bijv; de muis) maakt u steeds een goede controle over de muiscursor op het scherm hebben, terwijl grotere bewegingen van het fysieke apparaat de muiscursor snel naar de verschillende delen van het scherm brengen.</para>

<para>U kunt de drempelwaarde veranderen door de schuifknop te verslepen of door de omhoog en omlaag knoppen van het spinveld te gebruiken.</para>

<tip><para>In het algemeen geldt dat hoe hoger u de <guilabel>Aanwijzerversnelling</guilabel> instelt, hoe hoger u de <guilabel>Acceleratiedrempel</guilabel> wilt instellen. Bijvoorbeeld een <guilabel>Acceleratiedrempel</guilabel> met een waarde van 4 pixels kan geschikt zijn voor een <guilabel>Aanwijzerversnelling</guilabel> van 2x, maar 10 pixels is misschien beter voor 3x.</para></tip>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Dubbelklikinterval</guilabel></term>
<listitem>
<para>Dit is het maximum hoeveelheid tijd tussen twee klikken voor &kde; om deze te herkennen als een dubbelklik. Als u twee keer klikt en de tijd tussen deze twee klikken is kleiner dan deze waarde, dan herkent &kde; dit als een dubbelklik. Als de tijd tussen deze twee klikken groter is dan deze waarde dan zal &kde; dit herkennen als twee <emphasis>aparte</emphasis> enkele klikken.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Starttijd voor verslepen</guilabel> en <guilabel>Startafstand voor verslepen</guilabel></term>

<listitem>
<para>Als u <itemizedlist> <listitem><para>klikt met de muis</para></listitem> <listitem><para>versleept met de muis binnen de tijd die aangegeven is in <guilabel>Starttijd voor verslepen</guilabel> en </para></listitem> <listitem><para>over een afstand verplaatst die groter is dan het aantal pixels aangegeven in <guilabel>Startafstand voor verslepen</guilabel></para> </listitem> </itemizedlist> dan zal &kde; het geselecteerde pictogram verslepen.</para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Muiswiel scrollt per</guilabel></term>
<listitem>
<para>Als u een muis heeft met een wielte, gebruik dan de schuifknop om aan te geven hoeveel regels tekst een <quote>stap</quote> van het muiswiel zal doorbladeren.</para>
</listitem>
</varlistentry>

</variablelist>

</sect2>

<sect2 id="mouse-navigation">
<title><guilabel>Muisnavigatie</guilabel></title>

<para>Met dit tabblad kunt u het numerieke toetsenblok van uw toetsenbord als een muisachtig apparaat instellen. Dit kan nuttig zijn als u op een apparaat werkt zonder ander aanwijsapparaat, of als u het numerieke toetsenblok nergens anders voor nodig hebt. </para>

<variablelist>

<varlistentry>
<term><guilabel>Muis met toetsenbord verplaatsen (via het numerieke toetsenblok)</guilabel></term>
<listitem>
<para>Om verplaatsing met het toetsenbord mogelijk te maken, dient u de optie <guilabel>Muis met toetsenbord verplaatsen (via het numerieke toetsenblok)</guilabel> in te schakelen. Als u dit doet, worden de andere instellingen geactiveerd, en kunt u het gedrag van het toetsenbord verder instellen, indien nodig. </para>
<para>De toetsen op het numerieke blok bewegen in de richting die u zou verwachten. Merk op dat u naast omhoog, omlaag, links en rechts ook diagonaal kunt verplaatsen. De toets <keycap>5</keycap> bootst een muisklik na, typisch met de &LMB;. Met welke knop de klik wordt nagebootst, stelt u in met de toetsen <keycap>/</keycap> (&LMB;), <keycap>*</keycap> key (&MMB;) en <keycap>-</keycap> (&RMB;). <keycap>+</keycap> emuleert een dubbelklik op de geselecteerde muisknop. U kunt de toets <keycap>0</keycap> gebruiken om vasthouden na te bootsen (voor eenvoudig slepen) en dan de toets <keycap>.</keycap> om loslaten van de knop na te bootsen. </para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Versnellingsdrempel</guilabel></term>
<listitem>
<para>Dit is de tijd (in milliseconden) tussen de eerste toetsaanslag en de eerste herhaalde beweging voor toetsversnelling. </para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Herhalingsinterval</guilabel></term>
<listitem>
<para>Dit is de tijd (in milliseconden) tussen herhaalde bewegingen voor toetsversnelling. </para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Versnellingstijd</guilabel></term>
<listitem>
<para>Dit is het aantal toetsgebeurtenisen voordat de aanwijzer de maximumsnelheid behaalt voor toetsversnelling. </para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Maximum snelheid</guilabel></term>
<listitem>
<para>Dit is de maximumsnelheid in pixels per toetsgebeurtenis die de aanwijzer kan behalen voor toetsversnelling. </para>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><guilabel>Versnellingsprofiel</guilabel></term>
<listitem>
<para>Dit is de hellingshoek van de versnellingscurve voor toetsversnelling. </para>
</listitem>
</varlistentry>

</variablelist>

</sect2>

<sect2 id="logitech-mouse">
<title><guilabel>Logitech-ondersteuning</guilabel></title>

<para>Sommige Logitech USB-muizen ondersteunen bepaalde speciale opties, zoals overschakelen voor een hogere resolutie of statusinformatie over een draadloze muis. Als KDE gecompileerd is met libusb-ondersteuning, krijgt u een extra tabblad voor elke aangesloten, ondersteunde muis.  </para>

<para>De ondersteunde apparaten zijn: </para>
<orderedlist>
<listitem><para>Wheel Mouse Optical</para></listitem>
<listitem><para>MouseMan Traveler</para></listitem>
<listitem><para>MouseMan Dual Optical</para></listitem>
<listitem><para>MX310 Optical Mouse</para></listitem>
<listitem><para>MX510 Optical Mouse</para></listitem>
<listitem><para>MX300 Optical Mouse</para></listitem>
<listitem><para>MX500 Optical Mouse</para></listitem>
<listitem><para>iFeel Mouse</para></listitem>
<listitem><para>Mouse Receiver</para></listitem>
<listitem><para>Dual Receiver</para></listitem>
<listitem><para>Cordless Freedom Optical</para></listitem>
<listitem><para>Cordless Elite Duo</para></listitem>
<listitem><para>MX700 Optical Mouse</para></listitem>
<listitem><para>Cordless Optical Trackman</para></listitem>
<listitem><para>Cordless MX Duo Receiver</para></listitem>
<listitem><para>MX100 Laser Mouse</para></listitem>
<listitem><para>Receiver for Cordless Presenter</para></listitem>
</orderedlist>

<para>Niet alle apparaten ondersteunen alle mogelijkheden (draadloze apparaten ondersteunen typisch niet het veranderen van de resolutie, en uiteraard wel als enige statusinformatie over een draadloze verbinding), dus sommige delen van het tabblad zijn niet beschikbaar voor sommige muistypes. </para>

<para>Als de muis resolutieverandering ondersteunt, worden de opties onder <guilabel>Sensorresolutie</guilabel> beschikbaar, en kunt u van <guilabel>400 tellingen per inch</guilabel> naar <guilabel>800 tellingen per inch</guilabel> en terug schakelen. Als u <guilabel>800 tellingen per inch</guilabel> gebruikt, zal dezelfde fysieke beweging van de muis een grotere (ruwweg verdubbelde) aanwijzerverplaatsing tot gevolg hebben. Dit is vaak populair bij gamers. </para>

<para>Als de muis draadloze-statusinformatie ondersteunt, worden de widgets <guilabel>Batterijniveau</guilabel> en <guilabel>RF-kanaal</guilabel> beschikbaar. U kunt uw <guilabel>RF-kanaal</guilabel> alleen wijzigen als uw muis twee kanalen ondersteunt. </para>

<sect3 id="logitech-perms">
<title>Permissieproblemen op Logitech-muizen verhelpen</title>

<para>Door de manier waarop USB-apparaten werken, moet de code die de huidige status van Logitech-muizen benadert, naar uw muis mogen schrijven. Dit zou door uw distributie afgehandeld moeten worden, maar als dat niet het geval is, dient u zelf wat in te stellen. </para>

<para>Op een Linuxsysteem dient u het hotplugsysteem te gebruiken om de eigenaar en permissies van de muis in <filename>/proc/bus/usb</filename> te wijzigen. Een mogelijke manier om dit te doen is een kort script te maken (<filename>/etc/hotplug/usb/consoleUserPerms</filename>) dat eigenaar en permissies wijzigt, zoals hieronder: </para>

<informalexample>
<programlisting><![CDATA[
#!/bin/bash
#
# /etc/hotplug/usb/consoleUserPerms
#
# Sets up newly plugged in USB device so that the user who owns
# the console according to pam_console can access it from user space
#
# Note that for this script to work, you'll need all of the following:
# a) a line in the file /etc/hotplug/usb.usermap or another usermap file
#    in /etc/hotplug/usb/ that corresponds to the device you are using.
# b) a setup using pam_console creates the respective lock files
#    containing the name of the respective user. You can check for that
#    by executing "echo `cat /var/{run,lock}/console.lock`" and
#    verifying the appropriate user is mentioned somewhere there.
# c) a Linux kernel supporting hotplug and usbdevfs
# d) the hotplug package (http://linux-hotplug.sourceforge.net/)
#
# In the usermap file, the first field "usb module" should be named
# "consoleUserPerms" to invoke this script.
#

if [ "${ACTION}" = "add" ] && [ -f "${DEVICE}" ]
then
# New code, using lock files instead of copying /dev/console permissions
# This also works with non-tdm logins (e.g. on a virtual terminal)
# Idea and code from Nalin Dahyabhai <nalin@redhat.com>
    if [ -f /var/run/console.lock ]
    then
        CONSOLEOWNER=`cat /var/run/console.lock`
    elif [ -f /var/lock/console.lock ]
    then
        CONSOLEOWNER=`cat /var/lock/console.lock`
    else
        CONSOLEOWNER=
    fi
    if [ -n "$CONSOLEOWNER" ]
    then
        chmod 0000 "${DEVICE}"
        chown "$CONSOLEOWNER" "${DEVICE}"
        chmod 0600 "${DEVICE}"
    fi
fi
]]>
</programlisting>
</informalexample>

<para>Het usermap-bestand dat hierbij hoort is <filename>/etc/hotplug/usb/logitechmouse.usermap</filename>, zoals hieronder: </para>

<informalexample>
<programlisting><![CDATA[
# script           match_flags idVendor idProduct bcdDevice_lo bcdDevice_hi bDeviceClass bDeviceSubClass bDeviceProtocol bInterfaceClass bInterfaceSubClass bInterfaceProtocol driver_info
# Wheel Mouse Optical
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc00e    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# MouseMan Traveler
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc00f    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# MouseMan Dual Optical
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc012    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# MX310 Optical Mouse
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc01b    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# MX510 Optical Mouse
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc01d    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# MX300 Optical Mouse
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc024    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# MX500 Optical Mouse
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc025    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# iFeel Mouse
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc031    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# Mouse Receiver
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc501    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# Dual Receiver
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc502    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# Cordless Freedom Optical
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc504    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# Cordless Elite Duo
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc505    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# MX700 Optical Mouse
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc506    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# Cordless Optical Trackman
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc508    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# Cordless MX Duo Receiver
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc50b    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# MX100 Laser Mouse
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc50e    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
# Receiver for Cordless Presenter
consoleUserPerms     0x0003      0x046d   0xc702    0x0000       0xffff      0x00         0x00            0x00            0x00            0x00               0x00               0x00000000
]]>
</programlisting>
</informalexample>

<para>Dat zou alles voor Linux moeten zijn - kopieer de bestanden naar <filename>/etc/hotplug/usb/</filename>, en als de muis ingeplugd wordt, zouden eigenaar en permissies gewijzigd moeten worden zodat de gebruiker de muis kan benaderen. </para>
</sect3>

</sect2>

</sect1>

</article>