blob: 98feb2b0cea01d2a2b8b5acd5d28b27cdd941cf2 (
plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
|
<sect1 id="ai-ecliptic">
<sect1info>
<author><firstname>John</firstname> <surname>Cirillo</surname> </author>
</sect1info>
<title>Ekliptyka</title>
<indexterm><primary>Ekliptyka</primary>
<seealso>Współrzędne ekliptyczne</seealso>
</indexterm>
<para>Ekliptyka to fikcyjne <link linkend="ai-greatcircle">wielkie koło</link> na <link linkend="ai-csphere">sferze niebieskiej</link> po którym porusza się Słońce w ciągu roku. Oczywiście to obrót Ziemi dookoła Słońca powoduje zmianę postrzegania kierunku Słońca. Ekliptyka jest odchylona od <link linkend="ai-cequator">równika niebieskiego</link> o 23,5 stopnia. Dwa miejsca w których ekliptyka przecina równik niebieski noszą nazwę <link linkend="ai-equinox">punktów równonocy</link>. </para><para>Ponieważ nasz Układ Słoneczny jest dość płaski, orbity planet również znajdują się w pobliżu płaszczyzny ekliptyki. Dodatkowo, wzdłuż ekliptyki umiejscowione są gwiazdozbiory zodiakalne. Czyni to ekliptykę bardzo użytecznym punktem odniesienia do lokalizowania planet i gwiazdozbiorów zodiakalnych, gdyż one dosłownie <quote>podążają za Słońcem</quote>. </para><para>Ze względu na 23,5-stopniowe odchylenie od ekliptyki, <firstterm>wysokość</firstterm> Słońca w południe zmienia się w trakcie roku wraz z podążaniem po ścieżce ekliptyki. Powoduje to pory roku. W lecie słońce znajduje się w południe wysoko na niebie i pozostaje ponad <link linkend="ai-horizon">horyzontem</link> przez ponad dwanaście godzin. Natomiast w zimie, Słońce znajduje się w południe nisko na niebie i pozostaje nad horyzontem mniej niż 12 godzin. Dodatkowo, w lecie otrzymujemy światło słoneczne pod kątem bardziej zbliżonym do prostego, co oznacza, że dany obszar otrzymuje w lecie więcej energii na sekundę niż w zimie. Różnice w długości trwania dnia i ilości otrzymanej energii na jednostkę powierzchni prowadzą do różnicy temperatur między zimą a latem. </para>
<tip>
<para>Ćwiczenia:</para>
<para>Dla tych ćwiczeń potrzebna jest lokalizacja niezyt blisko równika. Otwórz okno <guilabel>Konfiguracja &kstars;</guilabel> i przełącz się na współrzędne horyzontalne. Otwórz okno <guilabel>Ustaw czas</guilabel> (<keycombo action="simul">&Ctrl;<keycap>S</keycap></keycombo>) i zmień datę na jakąś ze środka lata i czas na godzinę 12. Wróć do głównego okna, wskaż południowy horyzont (wciśnij <keycap>S</keycap>). Zapisz wysokość Słońca nad horyzontem w południe w lecie. Teraz zmień datę na jąkąś ze środka zimy (godzinę pozostaw bez zmian). Słońce w tym przypadku jest znacznie niżej. Zobaczysz także, że czas trwania dnia jest krótszy, jeżeli otworzysz narzędzie <guilabel>Co dziś na niebie?</guilabel> dla każdej z dat. </para>
</tip>
</sect1>
|
