path: root/tde-i18n-pl/docs/tdeedu/ktouch/index.docbook

<?xml version="1.0" ?>
<!DOCTYPE book PUBLIC "-//KDE//DTD DocBook XML V4.2-Based Variant V1.1//EN"
 "dtd/kdex.dtd" [
<!ENTITY kappname "&ktouch;"><!-- replace kapp here -->
<!ENTITY package "tdeedu">
<!ENTITY % addindex "IGNORE">
<!ENTITY % Polish "INCLUDE"><!-- change language only here -->
]>

<book lang="&language;">

<bookinfo>
<title>Podręcznik &ktouch;</title>

<authorgroup>

<author><firstname>Håvard</firstname> <surname>Frøiland</surname> <affiliation> <address><email>haavard@users.sourceforge.net</email></address>
</affiliation>
</author>

<author><firstname>Andreas</firstname><surname>Nicolai</surname> <affiliation> <address><email>Andreas.nicolai@gmx.net</email></address>
</affiliation>
</author>

</authorgroup>

<othercredit role="translator"><firstname>Adrian</firstname><surname>Brosz</surname><affiliation><address><email>adriian@wp.pl</email></address></affiliation><contrib>Polskie tłumaczenie</contrib></othercredit> 


<copyright>
<year>1999-2005</year>
<holder>Håvard Frøiland, Andreas Nicolai</holder>
</copyright>

<legalnotice>&FDLNotice;</legalnotice>

<date>2005-06-19</date>
<releaseinfo>1.5</releaseinfo>

<abstract>
<para>&ktouch; to program do nauki szybkiego (bezwzrokowego) pisania na klawiaturze. Udostępnia on tekst do treningu, i dopasowywuje do różnych poziomów, w zależności od tego jak dobry jesteś w pisaniu. Program może również wyświetlać jaki klawisz ma być naciśnięty w następnej kolejności oraz właściwy dla tego klawisza palec.</para>

</abstract>

<keywordset>
<keyword>KDE</keyword>
<keyword>bezwzrokowe pisanie maszynowe</keyword>
<keyword>bezwzrokowe pisanie na klawiaturze</keyword>
<keyword>pisanie na klawiaturze</keyword>
<keyword>pisanie maszynowe</keyword>
<keyword>edukacja</keyword>
<keyword>ktouch</keyword>
<keyword>Dotykowy</keyword>
<keyword>Pisanie</keyword>
</keywordset>

</bookinfo>

<chapter id="using_ktouch">
<title>Sposób użycia programu &ktouch;</title>

<sect1 id="introduction">
<title>Wprowadzenie</title>

<sect2>
<title>Co to jest KTouch?</title>
<para>&ktouch; jest programem do nauki bezwzrokowego pisania na klawiaturze.</para>
<para>&ktouch; udostępnia tekst do treningu, i dopasowywuje do różnych poziomów, w zależności od tego jak dobry jesteś w pisaniu. Program może również wyświetlać jaki klawisz ma być naciśnięty w następnej kolejności oraz właściwy dla tego klawisza palec.</para>

<screenshot>
<screeninfo>Okno główne &ktouch;</screeninfo>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="main_screen_default_color.png" format="PNG"/>
</imageobject>
<textobject>
<phrase>Okno główne &ktouch;</phrase>
</textobject>
</mediaobject>
</screenshot>

<para>&ktouch; udostępnia Ci tekst do treningu dopasowując się do zróżnicowanych poziomów, w zależności jak zaawansowany jesteś. Może wyświetlać który klawisz nacisnąc jako nasŧepny, jak również którego palca użyć. Jest on doskonałym nauczycielem bezwzrokowego pisania na klawiaturze, uczysz się krok po kroku używając kolejnych palców, bez patrzenia na klawisze. Jest wygodnym dla wszystkich grup wiekowych, świetnym nauczycielem dla szkół, uniwersytetów, a także przy nauczaniu indywidualnym. &ktouch; jest darmowy, i udostępniany na licencji &GNU;, więc nigdy nie będziesz musiał płacić za program lub aktualizację. </para>
</sect2>

<sect2>
<title>Możliwości </title>

<para>W bieżącej wersji &ktouch; 1.5 posiada wiele pomocnych usprawnień takich jak:</para>
<itemizedlist>
<listitem><simpara>Wsparcie dla wielu różnych ćwiczeń treningowych w  kilku językach, włączając w to specyficzne dla danego języka czcionki oraz wygodny edytor ćwiczeń</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Wsparcie dla różnych układów klawiatury, z możliwością używania układów klawiatury zdefiniowanych przez użytkownika</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Podczas sesji treningowej uzyskiwane są obszerne informacje statystyczne, aby pomóc Ci (lub Twojemu nauczycielowi) zanalizować postępy</simpara></listitem>
</itemizedlist>
<para>Wiele z tych funkcji jest zawartych i zostanie omówionych w odpowiednich rozdziałach tego podręcznika. </para>

</sect2>
</sect1>


<sect1 id="learning">
<title>Nauka szybkiego (bezwzrokowego) pisania na klawiaturze z &ktouch;</title>

<para>Tutaj znajduje się zrzut ekranu programu &ktouch; w akcji, tym razem z niemieckim układem klawiatury oraz ćwiczeniem:</para>

<screenshot>
<screeninfo>Okno główne programu &ktouch;</screeninfo>
<mediaobject>
<imageobject>
<imagedata fileref="main_window_german.png" format="PNG"/>
</imageobject>
<textobject>
<phrase>Okno główne programu &ktouch;</phrase>
</textobject>
</mediaobject>
</screenshot>

<para>Mimo, że nauka szybkiego pisania na klawiaturze z programem &ktouch; oraz jego obsługa powinna być bardzo prosta, przyjrzymy się mu dokładniej w następnch sekcjach.</para>

<sect2 id="getting_started">
<title>Rozpoczynanie pracy</title>

<para>Kiedy uruchamiasz &ktouch; możesz zobaczyć ekran pokazany powyżej. Głowne okno programu wyświetla trzy sekcje: </para>
<orderedlist>
<listitem><simpara>Parę statystyk dotyczących pisania - na górze</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Tekst który powinieneś wpisać (w linijce nauczyciela) oraz tekst który wpisałeś do tej pory ( w linijce studenta)</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Klawiatura (wyglądająca, mam nadzieję jak Twoja)</simpara></listitem>
</orderedlist>
<para>Przejrzymy te sekcje raz jeszcze.</para>
<para>Ok, kiedy po raz pierwszy uruchomisz &ktouch;, otworzy on domyślne ćwiczenie i wybierze domyślny układ klawiatury. Zanim zaczniesz pisać, powineś dostosować układ kalwiatury, tak aby był zgodny z Twoim. W tym celu  wybierz <menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu><guimenuitem>Układ klawiatury...</guimenuitem></menuchoice> i kraj w którym się znajdujesz (lub kraj w którym się używa takiej samej klawiatury jak Ty). Jeśli Twoja klawiuatura nie jest zawarta w zestawie, zawsze możesz zdefiniować własną (zobacz<link linkend="create_keyboards">Tworzenie własnego układu klawiatury</link>). </para>
<para>Po wybraniu układu klawiatury, wybierz jeszcze ćwiczenie. Pierwsza linia w twoim bieżącym ćwiczeniu jest pokazywana w linijce nauczyciela. Możesz wybrać dowolne z domyślnych ćwiczeń poprzez <menuchoice><guimenu>Trening</guimenu><guimenuitem>Domyślne ćwiczenia...</guimenuitem></menuchoice> albo otworzyć ćwiczenie zdefiniowane przez użytkownika (np. jeśli twój nauczyciel da Ci specjalny zestaw ćwiczeń) poprzez <menuchoice><guimenu>Plik</guimenu><guimenuitem>Otwórz ćwiczenie...</guimenuitem></menuchoice>. Mozesz nawet stworzyć swoje własne ćwiczenie (zobacz <link linkend="create_lectures">Tworzenie własnych ćwiczeń</link>). Kiedy wybierzesz ćwiczenie i układ klawiatury możesz zaczynać pisanie. </para>
<para>Połóż ręce na klawiaturze, jak oznaczono 8 kolorami (kciuki na spacji) i zacznij pisać tekst pokazywany w linijce nauczyciela. Klawisz który należy nacisnąć jest podświetlony na klawiaturze (ekranowej), a jeśli potrzeba przesunięcia palca z jego pozycji spoczynkowej, na klawisz docelowy, podświetlone są klawisze docelowy i odpowiedni klawisz spod palca. Staraj się jak najmniej poruszać rękami, a po napisaniu znaku zawsze próbuj przemieszczać palce na ich pozycje spoczynkowe. </para>
<tip><para>Kolory klawiszy wskazują, którym palcem masz nacisnąć dany klawisz.</para></tip>
<para>Kiedy piszesz zdarzają sie błędy, naciśnięcia niewłaściwych klawiszy. W takim przypadku linijka studenta zmieni swój kolor (domyślnie na czerwony) i musisz nacisnąć Backspace aby usunąć błędny znak (lub znaki). </para>
<para>Jeśli zakończysz poprawnie jedną linię tekstu, musisz nacisnąć Enter aby przejść do następnej. </para>
</sect2>

<sect2 id="lectures_and_levels">
<title>Ćwiczenia i poziomy</title>
<para>Jak już wcześniej wspomniano potrzebne jest ćwiczenie treningowe, zawierające cały tekst, który chcesz przerobić. Zwykle, poziom trudności tekstu wzrsta stopniowo, ponieważ większość ćwiczeń zawiera zróżnicowane poziomy trudności. Jednak niektóre ćwiczenia mogą zawierać pojedynczy poziom i test (np. artykuł z gazety dla sprawdzenia Twoich umiejętności). </para>
<para>W ramkach informacyjnych okna głownego &ktouch; po lewej stronie możesz zobaczyć bieżący poziom. Małe przyciski po porawej stronie pozwalają na ręczną zmianę poziomów. Zwykle wykonuje się to automatycznie (więcej na ten temat w sekcji <link linkend="training_options">Opcje treningu</link>. Ramka po prawej ukazuje krótką informację o poziomie. Podaje ona zwykle listę znaków, które są nowe na danym poziomie. Środkowe dwie ramki pokazują Twoją bieżacą szybkość pisania (w znakach na minutę) oraz poprawność. Te wartości to statystyki dla poziomu, więc są czyszczone kiedy zaczynasz nowy poziom. Jednakże, program nadal pamięta Twoje poprzednie statystyki (zobacz sekcję <link linkend="statistics">Statystyki w &ktouch;</link>). </para>
</sect2>

<sect2 id="starting_stopping">
<title>Rozpoczynanie i kończenie sesji treningowej</title>
<para>W momencie gdy piszesz tekst ćwiczenia trenigowego, znajdujesz się w trakcie sesji. Możesz rozpocząć nową sesję poprzez <menuchoice><guimenu>Ćwiczenie</guimenu><guimenuitem>Rozpocznij nową sesję ćwiczeniową</guimenuitem></menuchoice> albo odpowiedni przycisk na pasku narzędzi. Zmiana poziomu (automatyczna lub ręczna) nie zmienia Twojej sesji treninigowej. Pozostajesz w niej do czasu rozpoczęcia nowej sesji, wyboru nowego ćwiczenia (co automatycznie rozpoczyna nową sesje) lub wyjścia z programu. </para>
<para>Jeśli otworzysz dowolne okno dialogowe w programi &ktouch;, podczas sesji treninowej, ćwiczenie jest zatrzymywane, jak również zegar, aż do momnetu nacisnięcia następnego klawisza. Mozesz ręcznie zatrzymać sesję poprzez <menuchoice><guimenu>Ćwiczenie</guimenu><guimenuitem>Zatrzymaj sesję</guimenuitem></menuchoice> lub odpowiedni przycisk na pasku narzędzi. </para>
</sect2>

</sect1>

<sect1 id="statistics">
<title>Statystyki w &ktouch;</title>
<para>&ktouch; pamięta o Tobie! Wszystko co napiszesz jest rejestrowane i tworzy się kilka użytecznych (a czasami po prostu interesujących) statystyk. &ktouch; zachowuje dane statystyczne opierając się  na pliku ćwiczeniowym, który używasz do treningu. Dla każdego ćwiczenia przechowywana jest osobna statystyka. &ktouch; również odróżnia statystyki poziomu i sesji treningowej, co jest ważne, by umiemożliwić oszukiwanie :-). </para>

<sect2>
<title>Statystyki sesji treningowej</title>
<screenshot>
<screeninfo>Bieżące statystyki treningu</screeninfo>
<mediaobject>
<imageobject><imagedata fileref="statistics_dialog.png"
format="PNG"/></imageobject>
<textobject><phrase>Bieżące statystyki treningu</phrase></textobject>
</mediaobject>
</screenshot>
<para>Kiedy tylko rozpoczniesz nową sesję treningową uruchamiane jest zapisywanie nowych statystyk. &ktouch; zapamiętuje kilka wartości, w celu oceny Twoich umiejętności, oraz pomocy przy identyfikacji klawiszy sprawiających najwięcej problemów: </para>
<itemizedlist>
<listitem><simpara>Ile klawiszów nacisnięto w sumie?</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Ile klawiszów naciśnięto poprawnie?</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Które klawisze były pomijane, i jak często?</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Ile poprawnych słów napisałeś?</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Ile czasu potrzebowałeś?</simpara></listitem>
</itemizedlist>
<para>Przy użyciu statystyk sesji treningowych, możesz wyznaczyć swoje ogólne wyniki oraz umiejętności w konkretnym ćwiczeniu.</para>
</sect2>

<sect2>
<title>Statystyki poziomu</title>
<para>Dla każdego poziomu Twojej sesji treningowej (np. wszystkie poziomy w których wpisywałeś tekst) otrzymywane są takie same statystyki jak dla całej sesji. Używając danych statystcznych poziomu, możesz wykryć postęp jakiego dokonałeś w każdym poziomie ćwiczenia (dzięki czemu zobaczysz jak Twoje umiejętności zwiększają się, z poziomu na poziom i skoncentrować się na tych poziomach które nadal powodują problemy. </para>
</sect2>

<sect2>
<title>Okno dialogowe statystyk</title>
<para><menuchoice><guimenu>Ćwiczenie</guimenu><guimenuitem>Statystyki ćwiczenia</guimenuitem></menuchoice> albo przycisk statystyk w pasku narzędzi otwiera okno dialogowe statystyk. Wyświetla ono bieżące statystyki treningu i poziomu oraz graficzną historię poprzednich sesji. </para>
<para>Kiedy otworzysz okno dialogowe statystyk możesz wybrać zakładkę Statystyki sesji lub zakładkę Statystyki poziomu. Pierwsza daje Ci podsumowanie wszystkiego co napisałeś do tej pory. Zakładka Statystyki poziomu zawiera dane tylko dla bieżącego poziomu. Jest to użyteczne dla odróżnienia ogólnych umiejętności oraz konkretnego poziomu. </para>
<para>Trzecia zakładka statystk, wyświetla graficzny przegląd </para>
<screenshot>
<screeninfo>Wykres statystyk treningu</screeninfo>
<mediaobject>
<imageobject><imagedata fileref="statistics_dialog_chart.png"
format="PNG"/></imageobject>
<textobject><phrase>Wykres statystyk treninigu</phrase></textobject>
</mediaobject>
</screenshot>

</sect2>
</sect1>
</chapter>

<chapter id="ui_guide">
<title>Menu głowne programu &ktouch; oraz okna dialogowe</title>
<para>W tym rozdziale zajmiemy się paroma detalami programu. <tip><para>Możesz użyć <quote>Co to jest? </quote> (mały znak pytajnika obok przycisków minimalizujących/maksymalizujących okno) w wielu oknach dialogowych programu.</para></tip>
</para>

<sect1 id="main_menu">
<title>Menu &ktouch;</title>
<para>Prawie, że wszystkie pozycje menu &ktouch; powinny być "samowyjaśniające się". Menu Plik zawiera opcje otwierania zdefinowanego przez użytkownika ćwiczenia oraz edycji ćwiczeń. Menu Ćwiczenie zawiera opcje treninigu, natomiast menu Ustawienia zawiera opcje ustawień programu. Różnorodne opcje znajdujące się w oknie dialogowym konfiguracji są wyjaśnione w następnej sekcji.</para>
</sect1>

<sect1 id="program_settings">
<title>Opcje konfiguracji dla &ktouch;</title>
<para>Możesz trochę dopasować &ktouch; do swoich potrzeb. Ustawienia są zawsze zachowywane dla bieżącego uzytkownika programu. Otwórz okno dilogowe konfiguracji poprzez <menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu><guimenuitem>Konfiguruj &ktouch; ...</guimenuitem></menuchoice>.</para>

<sect2 id="general_options">
<title>Opcje ogólne</title>
<para>W tym oknie dialogowym możesz zmieniać opcje ogólne, kontrolujące zachowanie programu &ktouch;. </para>
<screenshot>
<screeninfo>Opcje ogólne</screeninfo>
<mediaobject>
<imageobject><imagedata fileref="general_options.png"
format="PNG"/></imageobject>
<textobject><phrase>Opcje ogólne</phrase></textobject>
</mediaobject>
</screenshot>
<para>Na początek, można włączyć lub wyłączyć dzwięk (co może być użyteczne w szkolnych klasach). Możesz również ustawić szybkość przesuwania się linijki nauczyciela i studenta. </para>
<para>Ważniejszym jednak, może być wybór czcionki ćwiczenia. &ktouch; wyświetla normalnie linijkę nauczyciela używając czcionki wyspecyfikowanej w pliku ćwiczeniowym. Jeśli nie ma takiej czcionki w systemie, lub też żadna nie została wybrana, &ktouch; użyje domyślnej czcionki systemowej. Ale co zrobić, gdy ta czcionka nie zawiera wszystkich potrzebnych znaków? Wtedy możesz wybrać taką czionkę która będzie Ci odpowiadać. <note><para>&ktouch; rozróznia pomiędzy czcionkami ćwiczenia i klawiatury. Nadpisanie ustawienia czcionki ćwiczeniowej nie powoduje automatycznego dostosowania czcionki klawiatury. Trzeba użyć odpowiedniej opcji na zakładce Opcje klawiatury.</para></note>
</para>
</sect2>

<sect2 id="training_options">
<title>Opcje treningu</title>
<para>W tym oknie dialogowym możesz wybrać opcje kontrolujące sposób zmiany poziomów trudności przez &ktouch; opierające się na umiejętnościach użytkownika.</para>
<screenshot>
<screeninfo>Opcje treningu</screeninfo>
<mediaobject>
<imageobject><imagedata fileref="training_options.png"
format="PNG"/></imageobject>
<textobject><phrase>Opcje treningu</phrase></textobject>
</mediaobject>
</screenshot>
<para>Jeśli włączone jest<guibutton>Automatyczne dopasowanie poziomu</guibutton> , &ktouch; sprawdza podane limity na zakończenie każdego poziomu i decyduje czy zminejszyć czy zwiększyć poziom, ewentalnie pozostać na bieżacym w celu jego powŧórzenia. Zmiany poziomów odbywają się zawsze podczas ich zakończenia (np. gdy użytkownik ukończy ostatnią linijkę poziomu). Jeśli szybkość pisania (w znakach na sekundę) oraz dokładność (poprawność) są <emphasis>obie</emphasis> powyżej lub równe <quote>Limitom potrzebnym dla zwiększenia poziomu</quote> &ktouch; przeskoczy do następnego wyższego poziomu treningu. Jeśli szybkośc pisania <emphasis>lub</emphasis> dokładność jest poniżej <quote>Limitów potrzebnych dla zmniejszenie poziomu</quote> &ktouch; powróci do niższego poziomu. </para>
<para>Na tej zakładce konfiguracyjnej możesz również wybrać czy program ma zapamiętywać Twój obecny poziom treningu i wracać do niego przy restarcie. </para>
</sect2>

<sect2 id="keyboard_options">
<title>Opcje klawiatury</title>
<para>W tym oknie dialogowym możesz zmienić opcje dotyczące klawiatury.</para>
<screenshot>
<screeninfo>Opcje klawiatury</screeninfo>
<mediaobject>
<imageobject><imagedata fileref="keyboard_options.png"
format="PNG"/></imageobject>
<textobject><phrase>Opcje klawiatury</phrase></textobject>
</mediaobject>
</screenshot>
<para>To okno dialogowe kontroluje wygląd i funkcjonalność klawiatury. Podobnie jak opcja <quote>Nadpisz czcionkę ćwiczenia </quote> w ustawieniach ogólnych, możesz tutaj ustawić swoją własną czcionkę klawiatury. Opcja <quote> Podświetlaj klawisze na klawiaturze </quote> może być używana do zwiekszenia trudności treningu. <tip><para>Jak tylko zaznajomisz się z klawiaturą możesz wyłączyć podświetlenie klawiszy, dzięki czemu nie będzie rozpraszało to Twojej koncentracji na tekście nauczyciela.</para></tip>
</para>
</sect2>


<sect2 id="color_options">
<title>Opcje koloru</title>
<para>W tym oknie dialogowym możesz dopasować wygląd programu &ktouch;.</para>
<screenshot>
<screeninfo>Opcje kolorów</screeninfo>
<mediaobject>
<imageobject><imagedata fileref="color_options.png"
format="PNG"/></imageobject>
<textobject><phrase>Opcje kolorów</phrase></textobject>
</mediaobject>
</screenshot>
<para>Ta zakładka konfiguracji nie wymaga zbyt dużo tłumaczenia. Możesz wybrać spomiędzy czterech wstępnie zdefiniowanych schematów kolorów klawiatury. Schematy kolorów można również przełaczać <quote>w lociey</quote> poprzez opcję menu <menuchoice><guimenu>Ustawenia</guimenu><guimenuitem>Schematy kolorów klawiatury</guimenuitem></menuchoice>. </para>
</sect2>

</sect1>
</chapter>


<chapter id="extending">
<title>Rozszerzanie możliwości programu &ktouch;</title>

<sect1 id="create_lectures">
<title>Tworzenie własnego ćwiczenia</title>
<para>Możesz łatwo stworzyć swój własny plik ćwiczeniowy, poprzez wbudowany w &ktouch; edytor ćwiczeń. Kiedy wybierzesz <menuchoice><guimenu>Plik</guimenu><guimenuitem>Edytuj ćwiczenie...</guimenuitem></menuchoice> otworzy się <quote>Okno dialogowe otwierania pliku</quote> i będziesz miał możliwość wybrania ćwiczenia. Możesz zarówno edytować bieżace ćwiczenie, każde z wstępnie zdefinowanych ćwiczeń (jeśli masz dostęp do katalogu instalacji do zapisu), jak również stworzyć nowe, puste.</para>

<sect2>
<title>Tworzenie ćwiczenia</title>
<para>Przyjmijmy że chcesz stworzyć nowe ćwiczenie. Oto kilka wskazówek, które mozesz wziąć pod uwagę: </para>
<itemizedlist>


<listitem><para>Dla pierwszych 20 klawiszy, dodawaj na raz tylko 2 nowe na każdy poziom. Pozwół użytkownikowi ćwiczyć klawisze pojedynczo w różnych kombinacjach, a nasŧepnie używaj tych klawiszy w słowach, połączonych z już znanymi słowami. </para></listitem>

<listitem><para>Dodaj co najmniej kilka poziomów cwiczenia, w celu umożliwienia użytkownikowi zobaczenia swojego postępu podczas treningu</para></listitem>

<listitem><para>Nie twórz zbyt długich poziomów. </para></listitem>

<listitem><para>Próbuj stopniowo zwiększać trudność tekstu, i sprawdzaj swój tekst własnoręcznie. </para></listitem>

<listitem><para>Po nauczeniu się pierwszych klawiszy dołącz ćwiczenie podsumowywujące. </para></listitem>
</itemizedlist>

</sect2>

<sect2>
<title>Rzeczy, które należy wiedzieć o cwiczeniach</title>
<para>Tytuł ćwiczenia jest ważny dla szybkiego wyboru pozycji menu, w menu treningowym, oraz dla statystyk. Komentarz powinien zawierać informacje o autorze oraz źródle ćwiczenia jeśli jakieś istnieje. </para>
<para>Dla każdego poziomu możesz ustalić nowe znaki/klawisze w ćwiczeniu. Tekst który wpiszesz będzie widoczny jako informacja o poziomie w prawej górnej ramce w oknie głownym programu &ktouch; </para>
<para>Możesz także ustalić domyślną czionkę dla ćwiczenia, używaną później w linijce nauczyciela i studenta, jak równieżw oknie dialogowym edycji ćwiczenia poprzez przycisk <guibutton>Zmień czcionkę...</guibutton>. </para>
</sect2>

</sect1>

<sect1 id="create_keyboards">
<title>Tworzenie własnego pliku klawiaturowego</title>
<para>Istnieje możliwość tworzenia własnych układów klawiatury poprzez pliki klawiaturowe. Obecnie &ktouch; nie posiada edytora klawiatur, ale wciąż jest bardzo łatwo zdefiniować własną klawiaturę. Nie wymaga to nic ponad niewielką znajomoscią matematyki aby ustalić geometrię i nieco czasu. Najlepiej rozpocząć z istniejącym plikiem klawiatury, stworzyć kopię i po prostu dopasować linijki.</para>
<para>Obecnie pliki klawiatur są zwykłymi kodowanymi w UTF-8 plikami tekstowymi. W następnych wersjach &ktouch;, dane będą przechowywane również w plikach XML. Dlatego wyjaśnie tylko pokrótce strukturę pliku klawiatury. </para>
<para>Plik układu klawiatury zwykle rozpoczyna się od nagłówka zawierającego informacje o autorze i rodzaju klawiatury.</para>
<programlisting>####################################################
#    KTouch
#    Plik układu klawiatury dla języka niemieckiego
#    Kodowanie=UTF-8
####################################################
</programlisting>
<para>Wszstkie linijki rozpoczynające się od '#' są uważane za komentarze. Po nagłówku, następuje blok tak zwanych <quote> klawiszy palca</quote>, oznaczających miejsca spoczynku dla wszystkich 8 palców. </para>
<programlisting>#
#          Unicode  KeyChar  x    y
#
KlawiszPalca  97       A        18   20
KlawiszPalca  115      S        28   20
KlawiszPalca  100      D        38   20
KlawiszPalca  102      F        48   20
KlawiszPalca  106      J        78   20
KlawiszPalca  107      K        88   20
KlawiszPalca  108      L        98   20
KlawiszPalca  246      Ö        108  20
</programlisting>
<para>Klawisze mają domyślny rozmiar 8 jednostek, więc siatka 10 jednostek daje w rezultacie normalnie wyglądająca klawiaturę. Pierwsza liczba to kod Unicode znaku (dziesiętnie).KeyText to tekst wyświetlany na klawiszu (kodowany w UTF-8 (automatycznie w nowych wersjach Linuxa, upewnij się tylko, że Twój edytor zapisuje pliki w formacie UTF-8).</para>
<para>Następna sekcje zawiera klawisze specjalne, które - poza Backspace'm i Enterem - spełniają wyłącznie funkcje dekoracyjne.</para>
<programlisting>#
#           Unicode  KeyText    x     y     Width Height
#
KlawiszKontrolny  260      Tab        0     10    15    10
KlawiszKontrolny  13       Enter      138   20    12    10
KlawiszKontrolny  258      Shift      123   30    27    10
KlawiszKontrolny  264      AltGr      120   40    15    10
KlawiszKontrolny  265      Ctrl       135   40    15    10
KlawiszKontrolny  263      Alt        15    40    15    10
KlawiszKontrolny  262      Strg       0     40    15    10
KlawiszKontrolny  32       Space  30    40    90    10
KlawiszKontrolny  257      Shift      0     30    13    10
KlawiszKontrolny  259      CapsLock   0     20    18    10
KlawiszKontrolny  8        BackSpace  130   0     20    10
</programlisting>
<para>Tekst, który wyspecyfikujesz dla klawisza jest wyświetlany w całości na klawiaturze ekranowej. Jednak opisy<quote>Shift</quote>, <quote>CapsLock</quote>, <quote>Tab</quote>, <quote>BackSpace</quote> i <quote>Enter</quote> wyświetlają odpowiednie symbole. Dzięki temu możesz użyć tych tekstów niezależnie od języka. Inne opisy, jak Ctrl i Alt muszą być jednak przetłumaczone. Geometria klawiszy funkcyjnych, to dowolny prostopadłościan, zdefinowany poprzez górny lewy punkt x i y oraz szerokość i wysokość.</para>
<para>Następna sekcja zawiera wszystkie znaki na klawiaturze (poza już zdefiniowanymi klawiszami palców) kŧóre można uzyskać <emphasis> bez </emphasis>naciśnięcia Shifta.</para>
<programlisting>#
#          Unicode  KeyChar   x    y      FingerKeyUnicode
#
KlawiszNormalny  94       ^         0    0      97
KlawiszNormalny  49       1         10   0      97
KlawiszNormalny  50       2         20   0      115
KlawiszNormalny  51       3         30   0      100
KlawiszNormalny  52       4         40   0      102
KlawiszNormalny  53       5         50   0      102
KlawiszNormalny  54       6         60   0      102
.
.
.
KlawiszNormalny  46       .         103  30     108
KlawiszNormalny  45       -         113  30     246
</programlisting>
<para>Definicja tych podstawowych klawiszy jest praktycznie taka sama jak dla klawiszy palców, ale zawierają one dodatkową własciwość. Ostatni kod Unicode identyfikuje połączony klawisz palca, czyli generalnie, który palec jest używany do naciśniecia tego klawisza.</para>
<para>Następna, a jednocześnie ostatnia sekcja w układzie klawiatury definiuje wszystkie klawisze uzyskiwane przez niaciśnięcie klawisza modyfikującego, takiego jak na przykład Shift. </para>
<programlisting>#
#           Unicode   TargetUnicode   FingerUnicode   ControllUnicode    
Komentarz
#
KlawiszUkryty   65        97              97              258                 #A
KlawiszUkryty   66        98              102             258                 #B
KlawiszUkryty   67        99              100             258                 #C
KlawiszUkryty   68        100             100             258                 #D
.
.
.
KlawiszUkryty   124       60              97              264                 #|
KlawiszUkryty   64        113             97              264                 #@
</programlisting>
<para><quote>Klawisz ukryte</quote> w rzeczywistości kontrolują co powinno się zdarzyć na klawiaturze kiedy wpiszesz konkrety znak. Pierwszy kod Unicode to kod znaku który definiujesz. Druga liczba jest kodem znaku klawisza na klawiaturze (jednego z juz zdefiniowanych, normalnych klawiszy) Trzevia liczba oznacza klawisz palca (gdzie spoczywa palec potrzebny do napisania tego znaku) natomiast ostatnia liczba oznacza klawisz modyfikacyjny, który musisz nacisnąć aby uzyskać ten znak. </para>
<para>Popatrzmy na przykład:</para>
<para>Potrzebujesz klawisza dużego 'R', który ma kod Unicode 82. Znak uzyskiwany gdy naciśnie się klawisz 'R' bez modyfikatora to małe 'r'  o kodzie 114. Klawisz palca dla 'R' spoczywa nad klawiszem 'f' o kodzie Unicode 102. Ażeby uzyskać duże 'R' musisz nacisnąć Shift który ma kod 264(nie jest to kod Unicode, lecz liczba uzyskana ze zdarzenia "naciśnięcia klawisza" w QT). Pamiętaj, że identyfikacja klawiszy, prawdopodobnie ulegnie zmianie w nastepnej wersji programu &ktouch;. Ale obecnie możesz używać kodów zawartych w innych plikach klawiatury. </para>

</sect1>
</chapter>

<chapter id="commands">
<title>Spis poleceń</title>

<sect1 id="ktouch-mainwindow">
<title>Menu i skróty klawiaturowe</title>

<sect2>
<title>Menu <guimenu>Plik</guimenu></title>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Plik</guimenu> <guimenuitem>Otwórz ćwiczenie...</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Otwiera</action> nowy plik treninigowy z ćwiczeniem</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Plik</guimenu> <guimenuitem>Edytuj ćwiczenie...</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Otwiera</action> edytor ćwiczeń, abyś mógł zmienić bieżący plik treningowy </para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><shortcut> <keycombo action="simul">&Ctrl;<keycap>Q</keycap></keycombo> </shortcut> <guimenu>Plik</guimenu> <guimenuitem>Wyjdź</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Wychodzi</action> z programu &ktouch;</para></listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

</sect2>



<sect2>
<title>Menu <guimenu>Ćwiczenie</guimenu></title>

<variablelist>
<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ćwiczenie</guimenu> <guimenuitem>Zacznij nową sesję</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Rozpoczyna</action> nową sesję pisania i zapytuje czy chcesz zaczynać na tym samym poziomie</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ćwiczenie</guimenu> <guimenuitem>Zatrzymaj sesję</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Zatrzymuje</action> bieżącą sesję: statistyki są zachowane</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ćwiczenie</guimenu> <guimenuitem>Statystyki ćwiczeń</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Otwiera</action> okno dialogowe bieżących statystyk sesji</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ćwiczenie</guimenu> <guisubmenu>Domyślne ćwiczenia</guisubmenu> <guimenuitem>Angielski (auto-generowany)</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Wybiera</action> język w którym chcesz wpisywać tekst</para></listitem>
</varlistentry>

</variablelist>

</sect2>

<sect2>
<title>Menu <guimenu>Ustawienia</guimenu></title>

<variablelist>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu> <guimenuitem>Pokaż/ukryj pasek narzędzi</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Pokazuje/ukrywa</action> pasek narzędzi</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu> <guisubmenu>Układy klawiatury</guisubmenu><guimenuitem>number.keyboard</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Wybiera</action> układ klawiatury, który chcesz użyć, tutaj klawiaturę numeryczną.</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu> <guisubmenu>Schematy kolorów klawiatury</guisubmenu> <guimenuitem>Czarny i biały</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Wybiera</action> biały schemat kolorów klawiatury: wszystkie są białe, a ten który masz nacisnąć - czarny.</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu> <guisubmenu>Schematy kolorów klawiatury</guisubmenu><guimenuitem>Klasyczny</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Wybiera</action> klasyczny układ kolorów klawiatury: każda kolumna klawiszy ma inny kolor.</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu> <guisubmenu>Schematy kolorów klawiatury</guisubmenu><guimenuitem>Głebia niebieskiego</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Wybiera</action> niebieski układ kolorów klawiatury: każda kolumna ma inny odcień niebieskiego</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu> <guisubmenu>Schematy kolorów klawiatury</guisubmenu> <guimenuitem>W paski</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Wybiera</action> paskowy wygląd kolorów klawiatury: w paski, niebieski i szary</para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu> <guimenuitem>Konfiguruj skróty...</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Konfiguruje</action> skróty połaczone z niektórymi czynnościami </para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu> <guimenuitem>Konfiguruj paski narzędzi...</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Konfiguruje</action> elementy które chcesz umieścić w pasku narzędzi </para></listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term><menuchoice><guimenu>Ustawienia</guimenu> <guimenuitem>Konfiguruj &ktouch;...</guimenuitem> </menuchoice></term>
<listitem><para><action>Wyświetla</action> okno dialogowe ustawieńt programu &ktouch; </para></listitem>
</varlistentry>

</variablelist>

</sect2>

<sect2>
<title>Menu <guimenu>Pomoc</guimenu></title>
&help.menu.documentation; </sect2>
</sect1>
</chapter>

<chapter id="credits">

<title>Zasługi i licencja</title>
<para>&ktouch;</para>
<para>&ktouch;, Prawa autorskie 1999-2005 </para>
<itemizedlist>
<listitem><simpara>Håvard Frøiland <email>haavard@users.sourceforge DOT net</email>il></simpara></listitem>
<listitem><simpara>Andreas Nicolai <email>andreas.nicolai@gmx DOT net</email></simpara></listitem>
</itemizedlist>

<para>Współpracownicy:</para>
<itemizedlist>
<listitem><simpara>Frank Quotschalla, klawiatura niemiecka, oraz niemiecki plik treningowy i tłumaczenie.</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Ernesto Hern&aacute;ndez-Novich, klawiatura latynoamerykańska</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Jo&atilde;o Miguel Neves, klawiatura portugalska</simpara></listitem>
<listitem><simpara>Henri Girard, klawiatura francuska</simpara></listitem>
</itemizedlist>
<para><emphasis>Specjalne podziękowania dla wszstkich innych (nie wymienionych tutaj) osób mających swój wkład w pliki klawiatur i ćwiczeń.</emphasis>
</para>
<para>Tłumaczenie: Adrian Brosz <email>adriian@wp.pl</email></para> 
&underFDL; &underGPL; </chapter>

<appendix id="installation">
<title>Jak zdobyć i zainstalować &ktouch;</title>

<para>&ktouch; ma swoją własną stronę domową <ulink url="http://ktouch.sourceforge.net">http://ktouch.sourceforge.net</ulink>,  </para>
<para>&ktouch; znajdziesz na <ulink url="http://edu.kde.org/ktouch">Stronie domowej programu &ktouch; </ulink> jako część projektu KDE-Edutainment. </para>

</appendix>

&documentation.index;
</book>